Τελευταία ενημέρωση: 30/6/2023
Όρκος στο ακροατήριο δικαστηρίου
Το Σύνταγμα αφήνει τον καθορισμό των περιπτώσεων που η ορκωμοσία είναι υποχρεωτική, καθώς και τον προσδιορισμό του τύπου του όρκου στον κοινό νομοθέτη. Σύμφωνα με το άρθρο 13 § 5: «κανένας όρκος δεν επιβάλλεται χωρίς νόμο που ορίζει και τον τύπο του».
Ο ισχύων Κώδικας Ποινικής Δικονομίας (Ν.4620/2019), στο άρθρο 219 προβλέπει για τον όρκο των μαρτύρων στο ακροατήριο:
1. Κάθε μάρτυρας οφείλει, πριν εξετασθεί στο ακροατήριο, να δώσει τον ακόλουθο όρκο: «Δηλώνω, επικαλούμενος την τιμή και τη συνείδησή μου, ότι θα πω όλη την αλήθεια και μόνο την αλήθεια, χωρίς να προσθέσω ούτε να αποκρύψω τίποτε».
2. Ο μάρτυρας με σοβαρή αναπηρία λόγου που γνωρίζει να γράφει, ορκίζεται γράφοντας και υπογράφοντας τον άνω όρκο. Αν δεν ξέρει να γράφει, δίδει τον όρκο της προηγούμενης παραγράφου, με την βοήθεια διερμηνέα.
3. Οι κληρικοί ή οι ιερωμένοι κάθε δόγματος ή αναγνωρισμένης θρησκείας δεν ορκίζονται. Αντί γι’ αυτό δίνουν κατά την παρ. 1 διαβεβαίωση στην ιεροσύνη τους, σύμφωνα με τους κανονισμούς από τους οποίους διέπονται.
Ανάλογες είναι οι προβλέψεις για τον όρκο ενόρκων, διερμηνέων, πραγματογνωμόνων, αλλά και για τον όρκο σε άλλα στάδια της δικαστικής διαδικασίας.
Όρκος βουλευτών
Σύμφωνα με το Άρθρο 59 του Συντάγματος:
- Οι βουλευτές πριν αναλάβουν τα καθήκοντά τους δίνουν στο Bουλευτήριο και σε δημόσια συνεδρίαση τον ακόλουθο όρκο: «Oρκίζομαι στο όνομα της Aγίας και Oμοούσιας και Aδιαίρετης Τριάδας να είμαι πιστός στην Πατρίδα και το δημοκρατικό πολίτευμα, να υπακούω στο Σύνταγμα και τους νόμους και να εκπληρώνω ευσυνείδητα τα καθήκοντά μου».
- Aλλόθρησκοι ή ετερόδοξοι βουλευτές δίνουν τον ίδιο όρκο σύμφωνα με τον τύπο της δικής τους θρησκείας ή του δικού τους δόγματος.
Παρά την έλλειψη σαφούς πρόβλεψης για πολιτικό όρκο, τα τελευταία χρόνια τον επιλέγει αυξανόμενος αριθμός βουλευτών.
Όρκος προέδρου Δημοκρατίας
Προς το παρόν, προβλέπεται αποκλειστικά θρησκευτικός χριστιανορθόδοξος όρκος για τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σύμφωνα με το Άρθρο 33 §2 του Συντάγματος:
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πριν αναλάβει την άσκηση των καθηκόντων του, δίνει ενώπιον της Bουλής τον ακόλουθο όρκο:
«Ορκίζομαι στο όνομα της Aγίας και Oμοούσιας και Aδιαίρετης Τριάδας να φυλάσσω το Σύνταγμα και τους νόμους, να μεριμνώ για την πιστή τους τήρηση, να υπερασπίζω την εθνική ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της Xώρας, να προστατεύω τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των Ελλήνων και να υπηρετώ το γενικό συμφέρον και την πρόοδο του Ελληνικού Λαού».
Όρκος δημοσίου υπαλλήλου
Ο όρκος που δίνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι κατά την ανάληψη καθηκόντων είναι πολιτικός. Ορίζεται από το Άρθρο 19 § 1 του Νόμος 3528/2007:
Ο όρκος δίνεται ενώπιον του οργάνου που έχει εκδώσει την πράξη διορισμού ή του οργάνου που ορίζεται στο έγγραφο της κοινοποίησης. Ο όρκος έχει ως εξής: «Ορκίζομαι να φυλάττω πίστη στην πατρίδα, υπακοή στο Σύνταγμα και τους νόμους και να εκπληρώνω τιμίως και ευσυνειδήτως τα καθήκοντα μου.»
Ο όρκος των αλλοδαπών έχει ως εξής: «Ορκίζομαι να φυλάττω πίστη στην Ελλάδα, υπακοή στο Σύνταγμα και τους νόμους της και να εκπληρώνω τιμίως και ευσυνειδήτως τα καθήκοντα μου.»
Όσοι δηλώνουν ότι δεν πρεσβεύουν καμιά θρησκεία ή πρεσβεύουν θρησκεία που δεν επιτρέπει τον όρκο, παρέχουν, αντί όρκου, την ακόλουθη διαβεβαίωση: «Δηλώνω, επικαλούμενος την τιμή και τη συνείδηση μου, ότι θα φυλάττω πίστη στην Ελλάδα, υπακοή στο Σύνταγμα και τους νόμους και ότι θα εκπληρώνω τιμίως και ευσυνειδήτως τα καθήκοντα μου.»
Αποφάσεις Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ)
Η Ελλάδα έχει καταδικαστεί πολλές φορές τα προηγούμενα έτη από την ΕΕ για την υποχρέωση θρησκευτικού όρκου, είτε για την αποκάλυψη των θρησκευτικών πεποιθήσεων στα δικαστήρια.
| Αριθμός | Ημερ. | Τίτλος | Συντάκτης |
|---|---|---|---|
| 02/10/2014 | Απόφαση ΕΔΔΑ – Υπόθεση Δημητράς και Gilbert κατά Ελλάδας (Προσφυγή αριθ. 36836/09). | Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου | |
| 08/01/2013 | Απόφαση ΕΔΔΑ – Υπόθεση Δημητράς και λοιποί κατά Ελλάδας (Προσφυγές αριθ. 44077/09, 15369/10 και 41345/10). | Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου | |
| 03/11/2012 | Απόφαση ΕΔΔΑ – Υπόθεση Δημητράς και λοιποί κατά Ελλάδας (Προσφυγές αριθ. 34207/08 και 6365/09). | Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου | |
| 03/06/2010 | Απόφαση ΕΔΔΑ – Υπόθεση Δημητράς και λοιποί κατά Ελλάδας (Προσφυγές αριθ. 42837/06, 3237/07, 3269/07, 35793/07 και 6099/08). | Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου | |
| 21/02/2008 | Απόφαση ΕΔΔΑ – Υπόθεση Θ.Α. κατά Ελλάδας (Προσφυγή υπ’ αριθ. 19516/06). | Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου |
