Λένε για εμάς

Μιλούν οι ερευνητές Αλέξανδρος Σακελλαρίου (ΕΑΠ) και Φαίη Μακαντάση (ΔιαΝΕΟσις), ο δικηγόρος Βασίλης Σωτηρόπουλος, ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων Γιώργος Καλαντζής και η πρόεδρος της Ενωσης Αθέων Βασιλική Κοϊτσάνου

Η στάση των άθεων απέναντι στη θρησκευτική πίστη | tanea.gr

«Ενας άθεος σήμερα, θεωρητικά, δεν έχει προβλήματα. Πρακτικά το σημερινό πρόβλημα είναι ότι συνεχίζει να επικρατεί η αντίληψη ότι ένας άθεος “δεν έχει τον Θεό του”. Οτι δεν είναι ηθικός» τονίζει η Βασιλική Κοϊτσάνου, πρόεδρος της Ενωσης Αθέων.

«Από μικρή ηλικία δεν θυμάμαι τον εαυτό μου να έχει κάποια αίσθηση του “θείου”, αντίθετα, με ενοχλούσε πολύ η εικόνα του Εσταυρωμένου στην τάξη μας. Η εικόνα του Χριστού με τα καρφιά και τα αίματα στα χέρια με είχε στιγματίσει πολύ άσχημα. Ηταν ένα μαρτύριο που έπρεπε να βλέπω σε καθημερινή βάση». Με αυτά τα λόγια η Βασιλική Κοϊτσάνου, πρόεδρος της Ενωσης Αθέων περιγράφει την τραυματική για εκείνη καθημερινότητά της στο σχολείο.

Αυτό που για τους πιστούς αποτελεί το κατεξοχήν σύμβολο του ορθόδοξου χριστιανικού δόγματος, από ένα υπαρκτό αλλά «αόρατο» τμήμα του πληθυσμού ερμηνεύεται ως επιβολή της κυρίαρχης θρησκευτικής αντίληψης. Αυτό γεννά κρίσιμα ερωτήματα: για το πόσοι και ποιοι είναι οι άθεοι, για το εάν απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα με τους πιστούς έλληνες πολίτες, για το πόσο ελεύθερα μπορούν να εκφράσουν την αθεΐα τους στο ευρύτερο συγγενικό, κοινωνικό και επαγγελματικό τους περιβάλλον χωρίς να νιώθουν περιφρόνηση και περιθωριοποίηση.
Το προφίλ

Ο Αλέξανδρος Σακελλαρίου, δρ Κοινωνιολογίας της Θρησκείας και διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, επισημαίνει πως παρότι δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των άθεων στην Ελλάδα «καθώς η Εθνική Στατιστική Αρχή δεν καταγράφει το θρήσκευμα στις απογραφές για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων», «υπάρχουν αρκετές έρευνες κοινής γνώμης τα τελευταία χρόνια που δείχνουν ότι ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων αυτοτοποθετείται στην αθεΐα σε ποσοστό που κυμαίνεται από 13% έως 19%».

Μια εικόνα δίνει και μια πρόσφατη έρευνα για το «Τι πιστεύουν οι Ελληνες» που διεξήχθη το 2022 από την εταιρεία ερευνών MARC AE σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του γενικού πληθυσμού της χώρας 1.255 ατόμων ηλικίας 17 ετών και άνω, με τηλεφωνικές συνεντεύξεις και online panel. Σύμφωνα με τη Φαίη Μακαντάση, διευθύντρια Ερευνών της ΔιαΝΕΟσις, «στην ερώτηση “Εσείς προσωπικά θα λέγατε πως πιστεύετε στον Θεό;”, το 17,2% των Ελλήνων απαντά “όχι” και 4,1 % “ΔΞ/ΔΑ”. Εάν κοιτάξει κανείς τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ερωτώμενων που απαντούν αρνητικά θα παρατηρήσει ότι είναι περισσότερο άντρες και νέοι (το 34,2% των ατόμων ηλικίας 17-24 ετών)». Σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο και την πολιτική τοποθέτηση, «τα άτομα αυτά είναι υψηλού μορφωτικού επιπέδου (20,3%), ανήκουν στη μεσαία – ανώτερη τάξη (22,2%) και είναι οικονομικά άνετα (25,5%). Αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί/ακραία αριστεροί (45,7%) και κεντροαριστεροί (25,2%)».

Ο Σακελλαρίου εκτιμά ότι ένα ποσοστό 30% των νέων 17-24 ετών απορρίπτει την «επικρατούσα» θρησκεία και συμπληρώνει ότι «παρόμοια ποσοστά καταγράφηκαν σε μία έρευνα στην οποία είχα την ευθύνη της σχεδίασης και ανάλυσης των ευρημάτων. Το 24% των νέων 17-34 ετών αυτοτοποθετήθηκαν στην κατηγορία άθεος και το 15% στην κατηγορία άθρησκος ή αγνωστικιστής. Στον τελευταίο γύρο της Παγκόσμιας Ερευνας Αξιών (2017) καταγράφεται στην Ελλάδα ένα ποσοστό 6,2% που δηλώνει ότι δεν πιστεύει στον Θεό, το οποίο στις ηλικίες 18-29 γίνεται 14%». Αντίστοιχα είναι τα στοιχεία για το δημογραφικό προφίλ των άθεων στην Παγκόσμια Ερευνα Αξιών, όπου «καταγράφηκε ότι όσοι είχαν μεταπτυχιακό ή διδακτορικό δήλωσαν ότι δεν πιστεύουν στον Θεό σε ποσοστό 33,5%, ενώ όσοι είχαν τελειώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση μόλις 1,2%. Αντίστοιχα στην ανώτερη και ανώτερη μεσαία τάξη το ποσοστό ήταν 9,7%, ενώ στην κατώτερη 1,6%. Τα δεδομένα αυτά τα κατέγραψα κι εγώ στη δική μου έρευνα, αν και ήταν ποιοτική» εξηγεί ο Σακελλαρίου.
Στιγματίζονται;

«Ενας άθεος σήμερα, θεωρητικά, δεν έχει προβλήματα. Πρακτικά το σημερινό πρόβλημα είναι ότι συνεχίζει να επικρατεί η αντίληψη ότι ένας άθεος “δεν έχει τον Θεό του”. Οτι δεν είναι ηθικός» τονίζει η Βασιλική Κοϊτσάνου.

Ομως, το έλλειμα ηθικής που αποδίδεται στους άθεους δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα κατά τον Σακελλαρίου: «Οι άνθρωποι αυτοί είναι καθημερινοί άνθρωποι που έχουν απλώς διαφορετική θρησκευτική συνείδηση, δηλαδή έχουν διαμορφώσει μία διαφορετική συνείδηση από την κυρίαρχη αναφορικά με το θρησκευτικό πεδίο. Δεν είναι ούτε προδότες, ούτε ανθέλληνες, ούτε πολύ περισσότερο ανήθικοι, όπως συνήθως προτάσσει η Εκκλησία».

Αυτό διαμορφώνει για τον άθεο την κοινωνικά κατασκευή του απειλητικού «άλλου». Ως αποτέλεσμα, κατά την Κοϊτσάνου, «πολύς κόσμος δεν δηλώνει την αθεΐα του φοβούμενος ότι θα χαρακτηριστεί άσχημα από τους φίλους του και ότι θα ξεκινήσει μία συζήτηση που θα τον φέρει σε δύσκολη θέση. Ακόμη, οι επαγγελματίες φοβούμενοι ότι θα χάσουν τη δουλειά τους ή και πελάτες, αν είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, δεν ανακοινώνουν την αθεΐα τους. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει ένας άθεος».

«Υπήρχαν άνθρωποι στην έρευνά μου που δεν το αποκάλυπταν γιατί φοβούνταν μη χάσουν τη δουλειά τους, μη στιγματιστούν (π.χ. σε σώματα ασφαλείας) ή μη χάσουν την πελατεία τους αν είχαν ένα κατάστημα. Αυτό είναι εντονότερο στην επαρχία όπου ακόμα η θρησκεία διατηρεί πολύ πιο έντονη παρουσία. Ενας δάσκαλος σε επαρχιακό σχολείο μού είπε στην έρευνα ότι κάνει τον σταυρό του στην πρωινή προσευχή για να μη στιγματιστεί», προσθέτει ο Σακελλαρίου.

Ολα αυτά συμπληρώνονται από διακρίσεις στη δημόσια σφαίρα. Οπως εξηγεί ο δικηγόρος Βασίλης Σωτηρόπουλος «και μόνο που ένας άθεος πρέπει να ζητά συνέχεια να εξαιρείται από διαδικασίες που φαίνονται οι κανονικές, όπως η παρακολούθηση του μαθήματος των Θρησκευτικών ή όπως ο όρκος στον στρατό, δείχνει ότι το νομικό πλαίσιο αντιμετωπίζει τον άθεο ως εξαίρεση. Δηλαδή, ως πολίτη β’ κατηγορίας που πρέπει να αποκαλύπτει έμμεσα τη συνειδησιακή του επιλογή».
Τα σύμβολα

Πεδίο αντιπαράθεσης αποτελεί η ύπαρξη ή μη των θρησκευτικών συμβόλων. Κατά τον Γιώργο Καλαντζή, γενικό γραμματέα Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας, «οι εικόνες του Χριστού στα σχολεία ή στις αίθουσες των δικαστηρίων δεν παραβιάζουν τη θρησκευτική ελευθερία οποιουδήποτε όπως έχει κρίνει το Συμβούλιο της Επικρατείας για τις αίθουσες των δικαστηρίων και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην υπόθεση Lautsi κατά Ιταλίας για τα σχολεία της Ιταλίας. Η εικόνα του Χριστού στα δικαστήρια ή στα σχολεία έχει πολλούς συμβολισμούς που συνδέονται με την ιστορία, τον πολιτισμό, την ταυτότητα αλλά και τη ζώσα πραγματικότητα του Ελληνισμού».

Αντιθέτως, ο Βασίλης Σωτηρόπουλος επιμένει ότι «σε μια σύγχρονη σχολική αίθουσα συναντιούνται μαθητές και δάσκαλοι ετερώνυμων συνειδησιακών επιλογών και η επιβολή ενός και μόνου θρησκευτικού συμβόλου μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο έριδας, διαφωνίας και να δυναμιτίσει τη δυναμική της ομάδας που πρέπει να διέπει την εκπαιδευτική διαδικασία».
Η ανεκτικότητα

Ο Αλέξανδρος Σακελλαρίου επιμένει ότι χρειάζεται μεγαλύτερη ανεκτικότητα: «Την τελευταία δεκαετία περίπου έχουν γίνει αρκετά βήματα, βήματα που σταδιακά ξεκίνησαν από τη Μεταπολίτευση και μετά. Ομως, επειδή η ελληνική κοινωνία δεν πέρασε ποτέ από ένα δυναμικό κίνημα Διαφωτισμού ούτε Μεταρρύθμισης της Εκκλησίας, η ανεκτικότητά μας είναι σχετικά περιορισμένη».

Άδωνις Γεωργιάδης: «Ένας άνθρωπος που έχει μέσα του φόβο θεού, έχει όρια. Ένας άνθρωπος που δεν έχει φόβο θεού, δεν έχει όρια πρέπει να τον φοβάσαι». Τις αντιδράσεις πολλών συμπολιτών μας, αλλά και της Ένωσης Αθέων προκάλεσε το νέο προεκλογικό σποτ του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Αντιπροέδρου της Νέας Δημοκρατίας, Άδωνι Γεωργιάδη.

Στο ερώτημα για το εάν η Θρησκευτική Πίστη πρέπει να αποτελεί κριτήριο ψήφου απαντά ο Άδωνις Γεωργιάδης προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από συμπολίτες μας, αλλά και της Ένωσης Αθέων.

Συγκεκριμένα στο σποτ αναφέρει: «Ένας άνθρωπος που έχει μέσα του φόβο θεού, έχει όρια. Ένας άνθρωπος που δεν έχει φόβο θεού, δεν έχει όρια πρέπει να τον φοβάσαι».

Η ανακοίνωση της Ένωσης Αθέων:

Ο κ. Γεωργιάδης, Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Αντιπρόεδρος της ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, με ένα πρωτοφανούς μισαλλόδοξης λογικής προεκλογικό σποτάκι, βγαλμένο από άλλη εποχή, επέλεξε να στοχοποιήσει τους άθεους, αναπαράγοντας διαδεδομένες προκαταλήψεις και χαρακτηρίζοντας -ούτε λίγο ούτε πολύ- το ένα τέταρτο του πληθυσμού επικίνδυνο, προς άγρα ψήφων!

Η Ένωση Αθέων με βαθύτατη θλίψη κι ανησυχία καταγγέλλει αυτή την επίθεση και καλεί τα κόμματα να καταδικάσουν επίσημα και να μας απαντήσουν:

Ποια γνώμη έχουν και τι σκοπεύουν να κάνουν για τον διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας, που -σύμφωνα με δημοσκοπήσεις- στηρίζει η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος; Ως πότε ένα ατομικό ζήτημα όπως η πίστη θα είναι κρατικό, στο -κοσμικό κατά τα άλλα- κράτος μας;

Με τέτοιες διχαστικές και ρατσιστικές απόψεις γαλουχεί το υποχρεωτικό ομολογιακό μάθημα τα παιδιά μας;

Δείτε το σποτ:

Για το εάν η Θρησκευτική Πίστη πρέπει να αποτελεί κριτήριο ψήφου.. pic.twitter.com/GPZ8QsH23i

Ενα ουδετερόθρησκο μάθημα θα κάνουν όσοι μαθητές θα παίρνουν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τις περισσότερες πιθανότητες συγκεντρώνει η Ιστορία των Θρησκειών έναντι της Φιλοσοφικής Ηθικής και της Θρησκειολογίας. Βέβαια, η θεσμοθέτηση νέου μαθήματος αναμένεται να αυξήσει τις αιτήσεις για απαλλαγή από γονείς μαθητών, οι οποίες σήμερα είναι γύρω στις 10.500 ετησίως. Μάλιστα, ήδη έχει κατατεθεί προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας για τους ισχύοντες όρους χορήγησης της απαλλαγής, καθώς θεωρούνται περιοριστικοί. Από την απόφαση του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων θα κριθεί και ποιες ειδικότητες εκπαιδευτικών θα μπορούν να διδάξουν το νέο μάθημα, και έτσι εξηγούνται και οι διαγκωνισμοί των αντίστοιχων πανεπιστημιακών τμημάτων. Θα πρόκειται για την έβδομη, μεταπολιτευτικά, αλλαγή στη θρησκευτική εκπαίδευση, που αποτελεί πεδίο ιδεολογικοπολιτικών μαχών.

«Αλλο πράγμα η εκπαίδευση, άλλο οι δυνάμεις που επεμβαίνουν στην εκπαίδευση», ανέφερε, μιλώντας στην «Κ» για το θέμα, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), Γιάννης Αντωνίου. «Το μάθημα των Θρησκευτικών στο δημόσιο σχολείο βρίσκεται μεταξύ δύο αντίθετων τάσεων. Να εξέλθει από το παραδοσιακό και στενά ομολογιακό του πλαίσιο σε ένα γόνιμο διάλογο με τη θρησκευτική ετερότητα και πολυφωνία ή να παραμείνει σε μια κλειστή μονοφωνία ως η επίσημη διδασκαλία του ορθόδοξου δόγματος στο σχολείο», παρατηρεί ο Σταύρος Γιαγκάζογλου, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του ΕΚΠΑ, επί σειράν ετών στέλεχος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και του διαδόχου του ΙΕΠ, και εκ των πρωτεργατών της σημαντικής μεταρρύθμισης στο μάθημα που ξεκίνησε το 2009.

Ειδικότερα, οι κατά καιρούς γνωμοδοτήσεις των ανεξάρτητων αρχών μέχρι και την πλέον πρόσφατη (2/2022 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα – ΑΠΔΠΧ), σταθερά έτειναν υπέρ των γενικευμένων απαλλαγών για λόγους συνείδησης και ελευθερίας, αλλά και οι νέες εκπαιδευτικές συνθήκες και οι ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές οδήγησαν το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και το ΙΕΠ στην απόφαση για αλλαγή προγραμμάτων σπουδών το 2010. Μετά την κατάρτισή τους, τα προγράμματα αυτά στη σύντομη εφαρμογή τους το 2017-2019, θεωρείται –από την πλειονότητα των θεολόγων και στελεχών που πέρασαν από το υπουργείο Παιδείας– πως πραγματοποίησαν ένα πρωτόγνωρο διαλογικό άνοιγμα του μαθήματος προς τη θρησκευτική ετερότητα.

Οι αντιδράσεις

Η συμπερίληψη θρησκειολογικών αναφορών ωστόσο και ο νέος παιδαγωγικά τρόπος διδασκαλίας συνάντησαν την έντονη αντίθεση εκκλησιαστικών παραγόντων, θεολόγων και πιστών, οι οποίοι προσέφυγαν στο ΣτΕ, ζητώντας την ακύρωση των προγραμμάτων. Και αυτό παρότι η Εκκλησία της Ελλάδος είχε κάνει διάλογο με το υπουργείο και είχε συναινέσει στα νέα προγράμματα.

Το ΣτΕ δικαίωσε τις προσφυγές τους (απ. 1749-1752/2019) και ως λύση μεταξύ ομολογιακού μαθήματος και απαλλαγών, για πρώτη φορά πρότεινε ισότιμο και συναφές μάθημα. Οπως δήλωσε στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων, Γεώργιος Καλαντζής, «το ΣτΕ είπε ότι η συνταγματική βάση του μαθήματος των Θρησκευτικών δεν είναι το άρθρο 3 του Συντάγματος περί επικρατούσας θρησκείας αλλά το άρθρο 16 παρ. 2 περί ανάπτυξης εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης. Το ΣτΕ λέει ότι το ερώτημα ποια είναι αυτή η θρησκευτική συνείδηση, απαντάται όπως απαντάται και το ποια είναι η εθνική συνείδηση, δηλαδή από το ίδιο το Σύνταγμα. Ετσι, η εθνική συνείδηση είναι η ελληνική εθνική συνείδηση και η θρησκευτική συνείδηση είναι εκείνη που αφορά τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού που είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Το ΣτΕ διευκρινίζει ότι το ομολογιακό μάθημα είναι διαφορετικό από το κατηχητικό μάθημα, που επιδιώκει την ενστάλαξη πίστης και όχι γνώσης». Ο ίδιος τονίζει με νόημα για τη στάση των κομμάτων επί του θέματος ότι «διαφεύγει την προσοχή πολλών ότι, για πρώτη φορά, το ΣτΕ θεμελίωσε τις αποφάσεις του όχι μόνο στο Σύνταγμα, αλλά στη συστηματική ερμηνεία του Συντάγματος σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου». «Στις αποφάσεις του ΣτΕ υφέρπει ο έλεγχος της εθνικής συνείδησης. Κάτι που γίνεται από τον νομοθέτη και όχι τον δικαστή», παρατήρησε ο πολιτικός και συνταγματολόγος Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας πρόσφατα σε εκδήλωση.

Καθώς το ΣτΕ ζήτησε τη θεσμοθέτηση νέου μαθήματος για τους μαθητές που θα απαλλαγούν από τα Θρησκευτικά, το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων οφείλει να βρει λύση μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς, τον Ιούνιο, ώστε να συνταχθεί το πρόγραμμα του νέου μαθήματος και να γίνει ο προγραμματισμός των εκπαιδευτικών που θα το διδάξουν. Φυσικά το νέο μάθημα θα διδάσκεται τόσες ώρες όσες διδάσκονται σήμερα τα Θρησκευτικά.

Τα σενάρια που εξετάζονται για τον τύπο του μαθήματος είναι ουδετερόθρησκο (π.χ. φιλοσοφικής ηθικής) ή απολύτως θρησκειολογικό μάθημα.

Τον Ιούνιο θα αποφασιστεί η μορφή του εναλλακτικού μαθήματος, με την Ιστορία Θρησκειών να συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες.

Αίτημα

Οπως τόνισε ο σύμβουλος Εκπαίδευσης Θεολόγων στην Κρήτη, Γεώργιος Στριλιγκάς, τυπικά παρέχεται δυνατότητα για θεσμοθέτηση ετερόθρησκου μαθήματος ή άλλων παράλληλων ομολογιακών πολλαπλών μαθημάτων (π.χ. ισλαμικό, ινδουιστικό κ.λπ.), τα οποία θα συγκεντρώνουν όσους δεν επιθυμούν μια στενή ορθόδοξη ομολογιακή διδασκαλία. Σχετικό αίτημα, άλλωστε, έχει, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», υποβληθεί κατά το πρόσφατο παρελθόν στην Κρήτη από μουσουλμάνους.

Οπως τονίζουν στην «Κ» εκπαιδευτικοί, οι συνέπειες της απόφασης του ΣτΕ δημιουργούν νέα και πρωτόγνωρα δεδομένα στο ελληνικό σχολείο. «Αραγε, τι θα επιλέξει ένας έφηβος μαθητής στο δημόσιο σχολείο; Ενα μάθημα που από τη φύση και τον σκοπό του είναι κλειστό, μονο-ομολογιακό και τείνει διαρκώς προς την κατήχηση ή ένα μάθημα θρησκειολογικό, ανοικτό και διαλεκτικό που συμπεριλαμβάνει τα μεγάλα θρησκεύματα του σύγχρονου κόσμου ή ένα μάθημα εκκοσμικευμένης φιλοσοφικής ηθικής;» ρωτάει σκωπτικά ο κ. Γιαγκάζογλου. «Θα φτάσουμε σε δύσκολες καταστάσεις και θα οδηγηθούμε το μάθημα να γίνει προαιρετικό», τόνισε, μιλώντας στην «Κ» ο μητροπολίτης Μεσσηνίας και καθηγητής Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Χρυσόστομος.

Για τον λόγο αυτό θεωρείται ότι με τις αποφάσεις του ΣτΕ δεν «ηττήθηκαν» μόνον όσοι έχοντας χάσει την προοπτική κατάργησης των Θρησκευτικών επέλεξαν να επιδιώξουν τον ίδιο στόχο με έμμεσο τρόπο, ζητώντας από το ΣτΕ να μετατρέψει το μάθημα από υποχρεωτικό σε προαιρετικό μέσω της δυνατότητας απαλλαγής όλων των μαθητών από αυτό. «Ηττημένη» θεωρείται και η Εκκλησία, καθώς το ΣτΕ στις αποφάσεις του δεν έλαβε καθόλου υπόψη τις αποφάσεις της Ιεραρχίας ότι δεν είχε καμία δογματικού χαρακτήρα ένσταση με τα προγράμματα των Θρησκευτικών που τέθηκαν σε ισχύ το 2018.

«Πρακτικά δεν κάνουν τίποτε». Αυτή είναι η απάντηση στην «Κ» έμπειρου θεολόγου σχετικά με το τι κάνουν τώρα στο σχολείο όσοι μαθητές έχουν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά. «Εάν δεν παραμένουν στο προαύλιο την ώρα των Θρησκευτικών, μπορεί να παρακολουθούν το μάθημα σε κάποιο άλλο τμήμα», προσθέτει ο ίδιος.

Ποιοι θα το διδάσκουν;

Πονοκέφαλο δεν αποτελεί μόνον η απόφαση για το μάθημα που θα κάνουν όσοι μαθητές στο εξής θα παίρνουν απαλλαγή, στην περίπτωση φυσικά που είναι ικανός αριθμός (κάτι που πρέπει να οριστεί, μάλλον κατ’ αναλογία της απόφασης για τη δημιουργία τμημάτων Γαλλικών ή Γερμανικών). Δύσκολη είναι και η εύρεση αιθουσών, αλλά και του προσωπικού. Μάλιστα, από τη φύση του μαθήματος που θα επιλεγεί, εξαρτάται ποιες ειδικότητες εκπαιδευτικών θα το διδάσκουν. «Προηγούνται οι θεολόγοι», ανέφερε στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας. Αλλωστε, πρόκειται για ειδικότητα που μαστίζεται από υψηλή ανεργία. Δικαίωμα μπορούν να κατοχυρώσουν και Τμήματα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.

Η Ενωση Αθέων, όπως δήλωσε στην «Κ» η πρόεδρός της Σίλη Κοϊτσάνου, έχει συγκεκριμένη πρόταση για το εναλλακτικό μάθημα. «Καθώς θα απευθύνεται σε όσους δεν θέλουν να στηρίζουν τη διαμόρφωση της κοσμοθεώρησής τους και της ηθικής τους σε υιοθέτηση του υπερφυσικού, αλλά σε επίγνωση αντικειμενική των όσων έχουν προηγηθεί και διαμορφώσει τα ανθρώπινα πιστεύω και θεωρίες, το εναλλακτικό μάθημα θα πρέπει να διατρέχει και να συναποτελείται από: γνώσεις ανθρωπολογίας, αρχαιολογίας, ιστορίας, θρησκειολογίας, κοινωνιολογίας, φιλοσοφίας», αναφέρει η πρόταση της Ενωσης.

Από την άλλη, η Ενωση Αθέων έχει καταθέσει προσφυγή στο ΣτΕ κατά της υπουργικής απόφασης για τους όρους χορήγησης απαλλαγής από τα Θρησκευτικά, υποστηρίζοντας ότι είναι αντισυνταγματικό να ζητείται από τον γονιό/κηδεμόνα του παιδιού να ζητάει απαλλαγή για λόγους θρησκευτικής συνείδησης. Με το ισχύον πλαίσιο, μόνον οι μαθητές οι οποίοι δεν είναι χριστιανοί ορθόδοξοι (δηλαδή, αλλόθρησκοι, ετερόδοξοι, άθρησκοι, άθεοι, αγνωστικιστές) μπορούν να απαλλαγούν από την υποχρέωση παρακολούθησης του μαθήματος των Θρησκευτικών.
Πώς ορίζει το υπουργείο Παιδείας τους σκοπούς της διδασκαλίας

«Το μάθημα των Θρησκευτικών συμβάλλει στη διαμόρφωση ελεύθερων, υπεύθυνων και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών και στην προετοιμασία των μαθητών για τον δημόσιο χώρο με τέτοιον τρόπο, ώστε να αναδεικνύουν ως πολίτες του κόσμου τις οικουμενικές αρχές και αξίες μέσα από την οπτική της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης». Αυτός είναι ένας εκ των στόχων όπως ορίζονται στην υπουργική απόφαση για το αναθεωρημένο πρόγραμμα σπουδών των Θρησκευτικών, το οποίο θα διδάσκεται πιλοτικά από τον προσεχή Σεπτέμβριο και το σχολικό έτος 2022-2023 σε Πρότυπα και Πειραματικά Γυμνάσια.

Ενας άλλος στόχος του μαθήματος είναι «η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών, μέσω της ανάλυσης και εμπέδωσης της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης, με τέτοιον τρόπο ώστε να μη διακυβεύεται σε καμία περίπτωση η ελεύθερη διάπλαση της προσωπικότητάς τους», αλλά και «η ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες, να μπορούν να ζήσουν δημιουργικά, με αγάπη προς τον άνθρωπο, τη ζωή και τη φύση, και να διακατέχονται από πίστη προς την πατρίδα και τα γνήσια στοιχεία της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης, η οποία αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της σύγχρονης ελληνικής και ευρωπαϊκής παιδείας».

Οι βασικοί άξονες του προγράμματος σπουδών για τις τρεις τάξεις του γυμνασίου ταυτίζονται, όπως λέει η υπουργική απόφαση, με ερωτήματα που καθορίζουν τη σύγχρονη θρησκευτική εκπαίδευση στην Ελλάδα και αφορούν τον άνθρωπο-πολίτη: i) Τι σημαίνει να είναι ορθόδοξος χριστιανός και πώς η επιλογή αυτή διαμορφώνει τη ζωή του;
ii) Ποιο είναι το πολιτισμικό πλαίσιο και πώς η ορθόδοξη χριστιανική ταυτότητα επηρεάζει τις θέσεις του στην ευρύτερη κοινωνία; iii) Πώς διαμορφώνεται η λειτουργία του ως πολίτη του κράτους, της Ευρώπης και ολόκληρου του κόσμου χάρη σε αυτή την ορθόδοξη χριστιανική ταυτότητα;
Οι επιμέρους θεματικές του προγράμματος σπουδών είναι, στην Α΄ Γυμνασίου, ο Θεός, η Δημιουργία – Πτώση, οι Ανθρωποι του Θεού (προφήτες – άγιοι), η Ενανθρώπηση – Χριστός. Στη Β΄ Γυμνασίου είναι η Εκκλησία – Λατρεία – Αγία Γραφή, η Βασιλεία του Θεού και η χριστιανική ζωή, ενώ στη Γ΄ Γυμνασίου η Θρησκεία/-ες – Κοσμοθεωρίες.

Μεταξύ των ειδικών στόχων του μαθήματος ορίζονται «οι μαθητές να συνειδητοποιήσουν ότι ο Θεός δεν είναι μια απρόσωπη ιδέα, αλλά Πρόσωπο, που σχετίζεται με τα δημιουργήματά του και οικονομεί για τη σωτηρία τους», «να εκτιμήσουν μέσω της παρουσίας και της δράσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην ελληνική ιστορία τη σημασία που έχει το διαμορφωμένο και ζωντανό συλλογικό θρησκευτικό βίωμα ως στοιχείο της σύγχρονης ελληνικής και ευρωπαϊκής παιδείας», «να ανακαλύψουν τις αξίες του χριστιανισμού ως πρόταση προσανατολισμού της ζωής και δράσης στον δημόσιο χώρο και όραμα μεταμόρφωσης του παρόντα κόσμου», και «να γνωρίσουν την ιστορική ίδρυση και εξέλιξη του χριστιανικού κόσμου της Δύσης και των σύγχρονων μεγάλων θρησκευμάτων».

Πράγματι, δεν πρέπει να ψαρώνουμε.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε στο YouTube με υπότιτλους. 

Ημερίδα με θέμα «Παιδεία και Θρησκεία» διοργανώνει η Ένωση Αθέων, το Σάββατο 3 Δεκεμβρίου και ώρα 11.00-17.00 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Στόχος θα είναι το κοινό να ενημερωθεί για τις μορφές και την έκταση της εμπλοκής της θρησκείας στην κοινωνία και στην παιδεία. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη και θα μεταδοθεί με live streaming στο Facebook.

Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι:

• Νικόλαος Φίλης (πρώην Υπουργός Παιδείας)
• Πέτρος Τατσόπουλος (Συγγραφέας, πρώην Βουλευτής)
• Αντώνης Παπαρίζος (Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Παντείου Πανεπιστημίου)
• Αλέξανδρος Σακελλαρίου (Δρ. Κοινωνιολογίας της Θρησκείας, Διδάκτωρ στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο)
• Κωνσταντίνος Κορναράκης (Καθηγητής Χριστιανικής Ηθικής-Βιοηθικής, Τμήμα Θεολογίας ΕΚΠΑ)
• Γιάννης Ιωαννίδης (Δικηγόρος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου)
• Πέτρος Παπαγεωργίου (Πολιτικός Μηχανικός-Συγγραφέας)
• Βασίλης Σωτηρόπουλος (Δικηγόρος)
• Κλεάνθης Βουλαλάς (Δ/ντης Δημοτικού Σχολείου)
• Κωνσταντίνος Πουλής (Δημοσιογράφος, The Press Project)
• Δέσποινα Λημνιωτάκη (Κοινωνική Ψυχολόγος)
• Συράκος Κεσέν (Ιστορικός, Πρώην Κληρικός, Streetworker)
• Νάνσυ Παπαθανασίου (PhD Κλινική Ψυχολόγος, Επιστημονική Συνυπεύθυνη Orlando LGBT+)

Χαιρετισμό θα απευθύνουν:

• Πηνελόπη Φουντεδάκη (Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων, Διοικητικών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας)
• Αθηνά Αθανασίου (Κοσμήτορας Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, καθηγήτρια Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας)
• Τρύφων Κωστόπουλος (Πρόεδρος Τμήματος Κοινωνιολογίας)
• Βασιλική Κοϊτσάνου (Πρόεδρος Ένωσης Αθέων)

Τη συζήτηση θα συντονίσουν:

• Γρηγόρης Βαλλιανάτος (Δημοσιογράφος, Πολιτικός Επιστήμονας)
• Αθανάσιος Αναγνωστόπουλος (Δικηγόρος)
• Βασιλική Κοϊτσάνου (Πρόεδρος Ένωσης Αθέων)
• Χρήστος Γεωργιάδης (Μέλος Ένωσης Αθέων)

Η είσοδος είναι ελεύθερη και συνιστάται η χρήση μάσκας προστασίας από τους παρευρισκόμενους.

Η συζήτηση θα μεταδοθεί απευθείας μέσω live streaming και μέσω της σελίδας της «Ένωσης Αθέων» στο Facebook και μετά το πέρας της εκδήλωσης θα αναρτηθεί στο αντίστοιχο κανάλι στο YouTube.

Η πρόσκληση και το πρόγραμμα της ημερίδας

Λίγες ημέρες μετά την καταδίκη του «Γέροντα Παστίτσιου» για εξύβριση θρησκεύματος, το κυβερνών κόμμα εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία «εξέθετε» τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης ως «άθεο», ζητώντας να ενημερώσει τον λαό για τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Ακολούθησαν ανάλογες τοποθετήσεις από ιεράρχες. Στον απόηχο μιας τέτοιου είδους πολιτικής συζήτησης, δημιουργείται το ερώτημα εάν και κατά πόσο το ελληνικό κράτος είναι κοσμικό ή θεοκρατικό. Για το θέμα μιλούν στο tvxs.gr ο Παναγιώτης Δημητράς, εκπρόσωπος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) και η Τατιάνα Ραπακούλια, ιδρυτικό μέλος και εκπρόσωπος Τύπου της Ένωσης Αθέων. Της Κατρίν Αλαμάνου

«Το να είσαι άθεος στην Ελλάδα και να το δηλώνεις έχει τεράστιο κόστος», τονίζει ο Παναγιώτης Δημητράς. Ερωτηθείς αν η Εκκλησία καθορίζει την πολιτική ατζέντα απαντά: «Βέβαια, το ισχυρότερο λόμπι στην Ελλάδα είναι η Εκκλησία».

Σχολιάζοντας την ανακοίνωση της ΝΔ περί αθεΐας του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, ο εκπρόσωπος τους Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ), σημειώνει ότι «μπορεί όλοι εμείς να λέμε ότι είναι απαράδεκτη και κάποιοι να λένε ότι είναι γελοία, αλλά είναι εξαιρετικά αποτελεσματική σε έναν ολόκληρο χώρο, που είναι η πλειοψηφία των Ελλήνων, που αδυνατούν να συλλάβουν ότι μπορείς να είσαι Έλληνας και άθεος». Ουσιαστικά, η στόχευση ήταν «να τους αποτρέψει από το να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ». «Από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ από τη ΝΔ απέχουν μισή ή μία  μονάδα, μπορεί να είναι καταλυτική αυτή η ανακοίνωση περί αθεΐας του Τσίπρα. Κάποιοι για παράδειγμα που θα σκέφτονταν να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ, όταν τους τονίζει το “άθεος”, τους κόβεις τη φόρα», εξηγεί.

Σε ό,τι αφορά τις «δηλώσεις που έσπευσαν να κάνουν πολλοί Μητροπολίτες εναντίον του Αλέξη Τσίπρα», αυτές «αποδεικνύουν πόσο “εύστοχη” ήταν η επίθεση της ΝΔ στην προσπάθεια αποτροπής πολλών ψηφοφόρων από το να ψηφίσουν το ΣΥΡΙΖΑ», συμπληρώνει.

Από την πλευρά της, η Τατιάνα Ραπακούλια, εκπρόσωπος Τύπου της Ένωσης Αθέων, επισημαίνει ότι «οι θρησκευτικές πεποιθήσεις των πολιτικών και αυτών που εκπροσωπούν το δημόσιο με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, πρέπει να μένουν έξω από την πολιτική ή δημόσια δραστηριότητά τους. Σημασία έχει το πολιτικό πρόσωπο ή ο εκπρόσωπος του κράτους  να δηλώνει την πεποίθησή του στη στήριξη των κρατικών θεσμών». «Το τι πιστεύει σε σχέση με το μεταφυσικό είναι αδιάφορο και θα πρέπει να φορά την ιδιωτική του ζωή και μόνο», υπογραμμίζει.

Κληθείσα να σχολιάσει τη δήλωση του μητροπολίτη Σεραφείμ για το εάν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι άθεος, η εκπρόσωπος Τύπου της Ένωσης Άθεων, εκτιμά ότι «επαναλαμβάνει ένα κλισέ το οποίο είναι παρωχημένο και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Νομίζω ότι είναι μια δήλωση για τη δημιουργία εντυπώσεων».

Θα έπρεπε να υπάρχουν πολιτικοί που δηλώνουν ανοιχτά ότι είναι άθεοι; «Θα θέλαμε να ζούμε σε μια κοινωνία που το να δηλώσει κανείς ανοιχτά τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις να μην επιφέρει καμία συνέπεια ή διάκρισης, είτε θετική είτε αρνητική», απαντά η Τ. Ραπακούλια. «Ωστόσο, επειδή η κοινωνία δεν είναι τέτοια και δημιουργούνται διακρίσεις, θεωρούμε ότι θα πρέπει να έχει το δικαίωμα κάθε άνθρωπος να διατηρήσει στη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του και ότι ο πολιτικός έχει την υποχρέωση να τις διατηρήσει στη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής» σημειώνει, προσθέτοντας ότι «σημασία έχει τι πεποιθήσεις έχει για τα ανθρώπινα δικαιώματα και όχι για το αν υπάρχει ή δεν υπάρχει Θεός».

Θρησκευτικός ή πολιτικός όρκος

Όπως αναφέρει ο Παναγιώτης Δημητράς, από το ΕΠΣΕ, ακόμη και πολιτικοί που είναι άθεοι ή αγνωστικιστές, στα δικαστήρια «τη ρουτίνα του “χριστιανός ορθόδοξος”, δεν τη σταμάτησαν».

Παρόλο που έχει αλλάξει η σχετική νομοθεσία και στο δικαστήριο πρέπει να ερωτάται ο μάρτυρας αν θέλει να κάνει θρησκευτικό ή πολιτικό όρκο, «είναι προτυπωμένο το χριστιανός ορθόδοξος», σημειώνει. Για παράδειγμα, όπως αφηγείται ο ίδιος, «πάω στα δικαστήρια, δηλώνω ότι είμαι άθεος και όταν βγαίνουν τα πρακτικά αναγράφεται χριστιανός ορθόδοξος. Και αυτό συμβαίνει και μετά την αλλαγή του νόμου. Η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία υπάρχει ο αυτοματισμός του “έλληνας = χριστιανός ορθόδοξος”». «Υπάρχουν καταθέσεις που τις λαμβάνει ο εισαγγελέας και τονίζει τη λέξη “άθεος”, και για μένα και για τα υπόλοιπα άτομα που έχουμε προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Έτσι ακυρώνει την αξιοπιστία των λεγομένων μας. Διότι, θυμίζω ότι οι δικαστές είναι όλοι κάτω από μία εικόνα», υπογραμμίζει.

Το Σύνταγμα και η Αγία Τριάδα

«Το Σύνταγμα θα πρέπει να αναθεωρηθεί και να φύγει το προοίμιο που αναφέρει “Στο όνομα της ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδας” και να γίνει “Στο όνομα του ελληνικού Λαού”, γιατί για τον ελληνικό λαό πρόκειται και όχι για την Αγία Τριάδα», τονίζει η Τατιάνα Ραπακούλια από την Ένωση Άθεων. Θα πρέπει επίσης «να αφαιρεθούν οι αναφορές σε επικρατούσα θρησκεία και όλα τα άλλα σχετικά άρθρα».

«Στον ευρωπαϊκό χώρο η Ελλάδα είναι ένα από τα τρία κράτη που έχουν επίσημη θρησκεία. Τα περισσότερα δεν έχουν αναφορά σε επίσημη θρησκεία και τα Συντάγματα ξεκινούν στο όνομα του λαού, με χαρακτηριστικότερο το γαλλικό Σύνταγμα για ευνόητους λόγους (Γαλλική Επανάσταση)», διευκρινίζει.

Το κοσμικό κράτος δεν είναι κράτος αθεϊσμού

«Υπάρχει παρανόηση από τους υπέρμαχους της θρησκείας ως προς το κοσμικό κράτος», εξηγεί η Τ. Ραπακούλια. «Θεωρείται ότι κοσμικό κράτος σημαίνει αυτό που υποστηρίζει τον αθεϊσμό. Δεν είναι έτσι, κοσμικό κράτος είναι αυτό που αποδεσμεύεται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, που δεν υποστηρίζει ούτε κάποιο θρήσκευμα ούτε τον αθεϊσμό, αλλά αντιμετωπίζει όλους τους πολίτες ισότιμα. Και αυτό είναι που θέλουμε», συμπληρώνει.

Όπως σημειώνει:

«Δεν μιλάμε δηλαδή για την Αλβανία του Χότζα, ούτε όμως για Ιράν του σήμερα. Ούτε όμως για την Ελλάδα του σήμερα. Γιατί η Ελλάδα σήμερα είναι μια θεοκρατία. Όταν το Σύνταγμα ξεκινά “εις το όνομα της Αγίας Τριάδας”».

Εξύβριση θρησκεύματος και κοσμικό κράτος

Σχολιάζοντας την καταδίκη του «Γέροντα Παστίτσιου», η εκπρόσωπος Τύπου της Ένωσης Άθεων, επισημαίνει ότι «σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία η εξύβριση θρησκεύματος και η κακόβουλη βλασφημία συνιστούν ποινικό αδίκημα». «Έχουμε επισημάνει ότι αυτά τα άρθρα του ποινικού κώδικα πρέπει να καταργηθούν όπως πολλά άλλα σημεία της ελληνικής νομοθεσίας που δεν συνάδουν με ένα σύγχρονο κοσμικό κράτος, με ένα κράτος ανεξίθρησκο, με ένα κράτος δικαίου, ούτε με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Όσο υφίστανται αυτά τα άρθρα, θα υπάρχει ανοιχτό το παράθυρο για τέτοιες καταδίκες», εξηγεί.

Η ίδια τονίζει ότι ιδιαίτερα σημαντικό είναι και «το γεγονός ότι γίνεται αγιασμός στην αρχή της χρονιάς στα σχολεία και το γεγονός ότι υπάρχουν υποχρεωτικοί εκκλησιασμοί, από τους οποίους φυσικά μπορείς να ζητήσεις απαλλαγή, αλλά δυστυχώς ακολουθούμε τις παραδόσεις περισσότερο από αδράνεια, παρά από τον φόβο του στιγματισμού».

Ελληνική κοινωνία: Σύγχρονη ή συντηρητική;

«Όπως έλεγε και ο Μιχάλης Σταυρόπουλος, όταν βλέπεις τη Βουλή να ορκίζεται, νομίζεις ότι είσαι στη Βουλή του Ιράν», τονίζει ο Παναγιώτης Δημητράς του ΕΠΣΕ.

Όπως προσθέτει:

«Το ακόμη χειρότερο από το να δηλώσει κανείς άθεος, είναι να πει είναι ότι είναι ομοφυλόφιλος. Δεν υπάρχει ένας από τους 300 βουλευτές, όλων των εποχών, που να έχει δηλώσει ότι είναι gay ή λεσβία. Δεν είναι τόσο επώδυνο να δηλώσεις άθεος όσο το να πεις ότι είσαι gay ή λεσβία».

Η Τατιάνα Ραπακούλια, σε ερώτηση για το αν «η ελληνική κοινωνία είναι μια κοινωνία συντηρητική, στην οποία αν κάποιος στιγματιστεί ως άθεος θεωρείται ως μη αξιοπρεπής», απαντά πως αυτό «ισχύει σε μεγάλο βαθμό κρίνοντας από πολλά μέλη μας που τρέφουν τέτοιες ανησυχίες, γιατί ο όρος άθεος είναι πολύ παρεξηγημένος και ελάχιστα κατανοητός στην Ελλάδα».

Όπως σημειώνει, «η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνία έχει ταυτίσει τη λέξη “άθεος” με φανατισμό, με ακρότητα, με περιθώριο, με αδιαλλαξία ενώ ισχύει ακριβώς το αντίθετο, καθώς τα χαρακτηριστικά αυτά τα συναντούμε συνήθως στο αντίπαλο δέος, στη θρησκεία. Στους άθεους συναντάμε λογική σκέψη, διαλλακτικότητα, συζήτηση, αποδοχή του διαφορετικού. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι ο άθεος είναι κάποιος που αρνείται να δεχτεί την ύπαρξη θεού, ενώ στην πραγματικότητα είναι κάποιος που δεν πιστεύει χωρίς αποδείξεις, δεν δέχεται την ύπαρξη θεού μονό εξ αποκαλύψεως αλλά σκέφτεται λογικά και προσπαθεί να διαπιστώσει αντί να πιστέψει».

Ταύτιση έθνους-θρησκείας

«Το ζήτημα είναι, κατά τη γνώμη μου, ότι από την ίδρυση ήδη του νεοελληνικού κράτους δημιουργήθηκε μια πολύ έντονη ταύτιση έθνους-θρησκείας, η οποία βοηθούσε της ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας στο νεοσύστατο κράτος», παρατηρεί η Τ. Ραπακούλια. «Ταυτίστηκε τόσο πολύ το “ορθόδοξος” με το “έλληνας”, που δυσκολευόμαστε ή φοβόμαστε κατά κάποιο τρόπο να το αφήσουμε. Έχουν περάσει όμως 200 χρόνια από τότε. Η ιστορία έχει προχωρήσει και νομίζω ότι μπορούμε πια να πάμε παρακάτω χωρίς να φοβόμαστε να χάσουμε την εθνική μας ταυτότητα», τονίζει.

Ηθική χωρίς θρησκεία

Το σύνηθες επιχείρημα όσων υποστηρίζουν την «παντοδυναμία» της θρησκείας, είναι ότι παρέχει έναν ηθικό οδηγό κοινωνικής ζωής. Ωστόσο, όπως σημειώνει η Τ. Ραπακούλια, « η ηθική είναι ανεξάρτητη από τη θρησκεία, όπως γνωρίζει κάθε μορφωμένος και κάθε λογικά σκεπτόμενος άνθρωπος. Είναι ανεξάρτητη από τη θρησκεία και για τους ίδιους τους θρήσκους». «Η ηθική είναι κάτι προσωπικό που κάθε άνθρωπος το διαμορφώνει με βάση τις αρχές και τις αξίες του, κάτι που απορρέει από την ανάγκη όλων των ανθρώπων να ζουν σε αρμονία με τους συνανθρώπους τους, από την ανάγκη για κοινωνική ζωή. Δεν απορρέει από κάτι μεταφυσικό». Όμως «η θρησκεία οικειοποιείται τις ηθικές αρχές, τις ενσωματώνει στο corpus της και μετά τις παρουσιάζει ως δικές της».

«Η ηθική σαφώς δεν είναι εφεύρημα ούτε πατέντα της θρησκείας. Επίσης, η αγάπη δεν είναι πατέντα του Χριστιανισμού ούτε την ανακάλυψε αυτός για πρώτη φορά. Και σαφώς οι άθεοι διαθέτουν ηθική, καθένας τη δική του», αναφέρει. Τέλος, τονίζει ότι «πολλοί άθεοι είναι πολύ πιο ακέραιοι, πολύ πιο έντιμοι και με πολύ πιο έντονα ανθρωπιστικό ενδιαφέρον από πολλούς θρήσκους που γνωρίζω».

Την Δευτέρα 28-5-2012 και ώρα 11:00 – 12:00 μ.μ., στον ραδιοφωνικό σταθμό Atlantis FM 105,2 (και μέσω διαδικτύου), η ραδιοφωνική εκπομπή “Αστρική Πύλη” των Μηνά Παπαγεωργίου και Ανδρέα Πανουτσόπουλου
ήταν αφιερωμένη στο ρεύμα της αθεΐας, τις ιστορικές του καταβολές και τη σύγχρονη πραγματικότητά του. Συμμετείχε η Τατιανα Ραπακουλια, μέλος της Γραμματείας της Ένωσης Αθέων.

Η συνέντευξη έχει ηχογραφηθεί και μπορείτε να την βρείτε στο αρχείο της εκπομπής ή να την ακούσετε κάνοντας κλικ εδώ εδώ.

Την Τρίτη 27-3-12 και ώρα 3:30 – 4:00 μ.μ. στο web radio της «Athens Voice» καλεσμένη του Δημήτρη Φύσσα στην εκπομπή του «Πολιτική και τέχνη» είναι η Τατιάνα Ραπακούλια, μέλος της διοίκησης και εκπρόσωπος τύπου της Ένωσης Άθεων.

Η συζήτηση στράφηκε γύρω από την ιδέα του θεού, την έννοια αθεϊσμού, γνωστικισμού και αθρησκείας, την αθεΐα στην Ελλάδα και στην ιστορία, διάσημους άθεους, την ύπαρξη ανθρωπιστικών αξιών πέρα από τις θρησκείες, το χωρισμό της ορθόδοξης εκκλησίας από το κράτος και την αναγκαιότητα ύπαρξης της Ένωσης Άθεων.

Η εκπομπή έχει ηχογραφηθεί και μπορείτε να την βρείτε στο αρχείο της Athens Voice ή να την ακούσετε κάνοντας κλικ εδώ.

«Το ξίφος του Κωνσταντίνου/ Constantine’s sword»

Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ του Oren Jacoby (2007, διάρκεια 93΄), όπου ιχνηλατείται το πώς και το γιατί ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος («ο μέγας»…) επέβαλε το χριστιανισμό. Στη διαπραγμάτευση του θέματος αξιοποιείται η προσωπική μαρτυρία ενός σκεπτόμενου καθολικού παπά, που σταδιακά απομυθοποίησε και την πίστη και τη θρησκεία του (Πολυχώρος «Άνεσις», Κηφισιάς 14, Αμπελόκηποι, Σάββατο 3 του Μάρτη ώρα 7 μ.μ. Είσοδος ελεύθερη).

Οργανωτής είναι η Ένωση Αθέων Ελλάδας, που έχει προγραμματίσει σειρά προβολών στον ίδιο χώρο (μεταξύ των οποίων και το περίφημο «Ένας προφήτης μα τι προφήτης/Life of Brian» των Μόντι Πάιθονς).

Αιμοδοσία και ανθρωπιστική βοήθεια

Αυτό το Σάββατο, 21 του μήνα, από τις 11 το πρωί μέχρι τις 2 το μεσημέρι, στο νοσoκομείο «Ευαγγελισμός», η «Ένωση Αθέων» της Αθήνας οργανώνει αιμοδοσία και συλλογή υλικών για φτωχούς, άστεγους και κοινωνικά αποκλεισμένους. Το αίμα θα μείνει στο νοσοκομείο για όποιον το έχει ανάγκη, ενώ οι κουβέρτες – λευκά είδη – ρούχα – τρόφιμα που δε χαλάνε – φάρμακα θα δοθούν στη ΜΗΚΥΟ Praksis των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα». Με την προσπάθειά της αυτή, η «Ένωση Αθέων» προσπαθεί να δείξει ότι μπορεί κανείς να δρα ανθρωπιστικά και να κάνει το καλό δίχως να ελαύνεται κατ’ ανάγκη από θρησκευτισμό. Ο City Lover θα συνεισφέρει με χαρά μισό λίτρο από το αίμα του, μια κουβέρτα και μερικά σεντόνια. 

Περισσότερα: https://union.atheia.gr, αλλά και www.praksis.gr

Η ΕΝΩΣΗ ΑΘΕΩΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΩΜΑΤΕΙΟ * ΖΗΤΟΥΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ, ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΒΑΠΤΙΣΗ Κ.Α.

Το να πιστεύεις στον θεό είναι σαν να πιστεύεις στον Μπάτμαν» γράφει ένασύνθημα στο Πολυτεχνείο λίγο πριν από την αίθουσα ΜΑΧ. Προχωρώντας μέσαστην αίθουσα, ένα διάτρητο σχέδιο από χαρτόνι με τον Χριστό σε περίοπτηθέση, την επιγραφή δίπλα «πώς να τετραγωνίσετε τον κύκλο» και από πάνωένα τετράγωνο φωτοστέφανο.Παρ’ όλο που οι παραπάνω αφορισμοί μόνοοργισμένες αντιδράσεις μπορεί να προκαλέσουν, κάποιοι όχι απλά δενθίγονται αλλά πάνε και μερικά βήματα παραπέρα. Με σκέψεις για προσφυγέςμέχρι και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, η «Ενωση Αθεων» διαπιστώνει πως «ηθρησκευτική ελευθερία είναι μια έννοια ελάχιστα κατανοητή στη χώραμας».Υπάρχει τέτοια Ενωση; Κι όμως. «Υπάρχουν πολλοί που δεν το δηλώνουνανοικτά από φόβο κοινωνικού στίγματος. Να ακουστεί δημόσια η φωνή μαςκαι να αντιπροσωπεύσουμε την αθεϊστική σκοπιά των πραγμάτων στονκοινωνικό διάλογο». Για την ώρα η Ενωση Αθεων είναι μια απλή ένωσηπροσώπων, η οποία όμως βρίσκεται στη διαδικασία ίδρυσης σωματείου πουαναμένεται να ολοκληρωθεί τον ερχόμενο Μάιο. «Αντιληφθήκαμε ότιχρειαζόμαστε νομική υπόσταση για να προχωρήσουμε σε διεκδικήσεις». Μόλιςαποκτήσουν νομική προσωπικότητα, θα αρχίσουν να προβαίνουν και σενομικές ενέργειες, όπως η καταγγελία της αναγραφής του θρησκεύματος σεκρατικά έγγραφα. «Εάν δεν δικαιωθούμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας»,λένε, «θα καταφύγουμε στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, με όλα όσα αυτόσυνεπάγεται για την Ελλάδα». Το θρήσκευμα καταγράφεται «καταχρηστικά»,όπως υποστηρίζουν, σε πάρα πολλά κρατικά έγγραφα και αρχεία.

«Κατήχηση»

Το πλαίσιο δράσης της Ενωσης Αθεων είναι να παρέχει πληροφορίες για ταδικαιώματα που ήδη ισχύουν σύμφωνα με το νόμο, όπως η απαλλαγή από τομάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία, η διαγραφή του θρησκεύματος από τοληξιαρχείο, η διαφορά ανάμεσα σε ονοματοδοσία και βάπτιση κ.λπ. «Επίσηςκάνουμε παρεμβάσεις προς τους αρμόδιους φορείς για θέματα όπως ηκαταχρηστική αναγραφή του θρησκεύματος στα απολυτήρια των σχολείων, καισε πολλά άλλα κρατικά αρχεία και έγγραφα, οι θρησκευτικές αναφορές στηνπρωτοβάθμια εκπαίδευση». Η τελευταία παρέμβαση της Ενωσης Αθεων έγινεπρος το υπουργείο Παιδείας και προτείνει -μεταξύ άλλων- την πλήρηκατάργηση των θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, αφού σε αυτέςτις ηλικίες «ισοδυναμεί με κατήχηση». Ωστόσο, η ανάπτυξη θρησκευτικήςσυνείδησης «μπορεί κάλλιστα να καλυφθεί στη Δευτεροβάθμια, όταν ομαθητής θα είναι πιο ώριμος και συνειδητοποιημένος».Πάντως, καταλήγουν «στο θέμα της απαλλαγής από τα θρησκευτικά επικρατείμεγάλη σύγχυση, για την οποία ευθύνεται η απροθυμία του υπουργείουΠαιδείας να πάρει σαφή θέση στο ζήτημα».

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΠΑΣ
Πρωτοετής φοιτητής πλέον, είχε πάρει απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών στην τελευταία τάξη του λυκείου:«Αποφάσισα συνειδητά να απαλλαγώ από το μάθημα των θρησκευτικών.Πρόκειται για ένα μάθημα που καταπατά τη θρησκευτική ελευθερία τουατόμου, καθώς από τις πρώτες κιόλας τάξεις του δημοτικού ουσιαστικάκατηχεί τα παιδιά στη θρησκεία του χριστιανισμού. Αναγνωρίζοντας μόνοςμου το πρόβλημα, αποφάσισα να απαλλαγώ από το συγκεκριμένο μάθημα στη Γ’Λυκείου. Ο κηδεμόνας μου, αν και χριστιανός, δέχτηκε να υπογράψει τηδήλωση απαλλαγής. Σύμφωνα με την τότε διεύθυνση του σχολείου,προκειμένου να απαλλαγείς έπρεπε επίσης να δηλώσεις (προφορικά)“αλλόθρησκος” και υποχρεωνόσουν να παρακολουθείς κάποιο άλλο μάθημα σεάλλο τμήμα την ώρα των θρησκευτικών. Παραδόξως, κάθε σχολείο ακολουθείδιαφορετική πολιτική απαλλαγών, ερμηνεύοντας ελεύθερα τις ήδηαντιφατικές εγκυκλίους. Οι περισσότεροι συμμαθητές μου ξαφνιάστηκανμαθαίνοντας πως έχουν τη δυνατότητα απαλλαγής από τα θρησκευτικά. Οσοιεπιχείρησαν να κάνουν το ίδιο, ντράπηκαν ή φοβήθηκαν να το ζητήσουν απότους γονείς τους, οι οποίοι πιθανόν να το θεωρούν θέμα ταμπού που θαμπορούσε να τους “στιγματίσει” στον κοινωνικό τους περίγυρο».

ΜΗΤΕΡΑ
«Το δικαίωμα απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών το άσκησαανεμπόδιστα ήδη από το 1982, όταν ήμουν μαθήτρια. Απαλλάξαμε τη μεγάλημας κόρη στο γυμνάσιο φοβούμενοι πιθανή περιθωριοποίησή της, κάτι όμωςπου δεν συνέβη ποτέ. Ετσι, τα μικρά μας δεν έκαναν καθόλου θρησκευτικά,φροντίσαμε για την απαλλαγή τους ήδη από τη Γ’ Δημοτικού. Δεν είχαμεκανένα πρόβλημα ούτε με τους εκπαιδευτικούς ούτε με τους συμμαθητέςτους. Στο Γυμνάσιο δημιουργήθηκε ένα θέμα με το διευθυντή, λόγω τηςελλιπούς ενημέρωσής του για την ισχύουσα νομοθεσία, το οποίο όμως λύθηκεάμεσα. Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας μαθαίνοντάς τα τις πανανθρώπινεςαξίες. Αν αύριο, ως ενήλικες, νιώσουν ότι τους χρειάζεται να πιστεύουνσε κάποιο θεό, ας είναι αποκλειστικά δική τους απόφαση».

ΜΑΘΗΤΡΙΑ
«Πήρα απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών στη Β’ Γυμνασίου. Τοοικογενειακό μου περιβάλλον ποτέ δεν με πίεσε να διαλέξω τα πιστεύω μου.Μέσω συζητήσεων έμαθα να σκέφτομαι σφαιρικά, χωρίς καθοδήγηση ναασπαστώ κάτι που ίσως ακόμα δεν μπορούσα να καταλάβω. Στα χρόνια πουακολούθησαν μέχρι την αποφοίτησή μου δεν είχα κάποια άσχημηαντιμετώπιση. Ημουν αρκετά έτοιμη να υποστηρίξω τις απόψεις μου, αλλάφρόντισα επίσης να μη χαλάσω τις σχέσεις μου προσπαθώντας να τις επιβάλωστους άλλους».

Τατιάνα Ραπακούλια, Ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Άθεων

«Όσοι δεν είναι χριστιανοί γίνονται αυτοµάτως πολίτες δεύτερηςκατηγορίας» λέει η Μαρίνα – Τατιάνα Ραπακούλια, ιδρυτικό µέλος της νεοσύστατης Ένωσης Αθέων. Βασικοί στόχοι της Ένωσης είναι ο διαχωρισµόςτης Πολιτείας από τη θρησκεία, η κατάργηση της αναγραφής τουθρησκεύµατος και η ενηµέρωση του κοινού. Σηµειώνει ότι στην Ελλάδα ταχριστιανικά έθιµα – αγιασµός, προσευχή – επιβάλλονται διά νόµου στονδηµόσιο βίο. Ως άθεη πάντως δεν πιστεύει σε κάποιον θεό αλλά «στηναλληλεγγύη, στον σεβασµό, στη δύναµη της θέλησης, στην ικανότητα τουανθρώπου για υπέρβαση».

1 Γιατί ήταν απαραίτητη η ίδρυση της Ενωσης Αθεων;
Για να φανεί ότι µπορείς να είσαι άθεος και να ζεις ως άθεος, ακόµη και στην «Ελλάδα Ελλήνων Χριστιανών».

2 Οι στόχοι σας;
Διαχωρισµός της Πολιτείας από τη θρησκεία, ενηµέρωση του κοινού για δικαιώµατα όπως απαλλαγή από τα Θρησκευτικά, πολιτική ονοµατοδοσία και διαγραφή θρησκεύµατος, τακτικές συναντήσεις και εκδηλώσεις για ανάπτυξη της αθεϊστικής κοινότητας.

3 Η Πολιτεία στην Ελλάδα είναι «εξαρτηµένη» από τη θρησκεία;
Οι κυβερνήσεις δεν τολµούν να δυσαρεστήσουν τους ιεράρχες γιατί φοβούνται το πολιτικό κόστος. Χρειάστηκε η δικαιολογία της οικονοµικής κρίσης για να φορολογηθεί επιτέλους η Εκκλησία. Νοµίζω ότι στην πραγµατικότητα η πλειοψηφία των ψηφοφόρων, ακόµη και χριστιανοί, είναι υπέρ του διαχωρισµού.

4 Πρέπει να γίνει διαχωρισµός Κράτους και Εκκλησίας;
Τα του Κράτους στο Κράτος και τα της Εκκλησίας στην Εκκλησία.

5 Oι άθρησκοι και οι άθεοι στην Ελλάδα καταπιέζονται;
Η κοινωνική ζωή είναι δοµηµένη γύρω από τη θρησκεία. Τα χριστιανικά έθιµα – αγιασµός, προσευχή – επιβάλλονται διά νόµου στον δηµόσιο βίο. Χρειάζεται πολλή συνειδητότητα για να ζει κανείς σε συνέπεια µε τις πεποιθήσεις του.

6 Πόσα είναι τα µέλη της Ενωσης;
Εχουµε 100 µέλη και 90 υποστηρικτές, δηλαδή ανώνυµα µέλη. Πολλοί άνθρωποι φοβούνται τις κοινωνικές ή επαγγελµατικές συνέπειες και προτιµούν την ανωνυµία.

7 Σας βοήθησε το Ιντερνετ;
Χάρη στο Ιντερνετ γνωριστήκαµε. Ολες οι κινήσεις µας συντονίζονται µέσω της ιστοσελίδας µας.

8 Υπάρχει εκτίµηση για το  πό σοι είναι οι άθεοι στην Ελλάδα;
Πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστηµίου Αθηνών τούς υπολογίζει σε 16%. Είναι δύσκολο να εκτιµηθεί, επειδή πολλοί προτιµούν να ακολουθούν τις κοινωνικές συµβάσεις και ζουν σαν χριστιανοί.

9 Υπήρχαν αντιδράσεις από το περιβάλλον σας όταν αποφασίσατε να γίνετε άθεη;
Δεν το αποφάσισα, απλώς έγινα. Οταν εφαρµόζεις τη λογική στο ερώτηµα της ύπαρξης του θεού, µοιραία καταλήγεις στην αθεΐα. Ολες οι αντιδράσεις υπήρξαν θετικές. Οταν είσαι σίγουρος για τον εαυτό σου, η αποδοχή έρχεται απλά και φυσικά.

10 Θρησκευτικά στο σχολείο…
Κατάργηση σε δηµοτικό και γυµνάσιο. Θρησκειολογία για έναν χρόνο στο Λύκειο µε ισότιµη παρουσίαση όλων των θρησκευµάτων και της αθεΐας.

11 Πού πιστεύετε;
Στην αλληλεγγύη, στον σεβασµό, στη δύναµη της θέλησης, στην ικανότητα του ανθρώπου για υπέρβαση.

12 Θεωρείτε ότι πολύς κόσµος δεν γνωρίζει πως η βάφτιση δεν είναι υποχρεωτική για την ονοµατοδοσία;
Το διαπιστώνω καθηµερινά. Πολλοί νοµίζουν ακόµη ότι χρειάζεται πιστοποιητικό βάπτισης για εγγραφή στο σχολείο ή άλλες πολιτικές διαδικασίες. Από τη στιγµή που στα ληξιαρχεία γίνεται παράτυπα δεκτό το χαρτί της βάπτισης ως ονοµατοδοσία ενώ ο νόµος ορίζει ότι απαιτείται χωριστή πράξη, τι περιµένετε;

13 Η Ορθόδοξη Εκκλησία παρεµβαίνει παραπάνω απ’ όσο πρέπει στα δηµόσια πράγµατα;
Σηµασία έχει τι κάνει η Πολιτεία. Μόνο όταν αποκτήσουµε Σύνταγµα «Εις το όνοµα των πολιτών του ελληνικού κράτους» θα υπάρξει ισοτιµία.

14 ∆ηµόσια προσευχή των µουσουλµάνων σε πλατείες…
Δηµόσιες λιτανείες χριστιανών κάθε Μεγάλη Παρασκευή στους δρόµους… Ποια η διαφορά αλήθεια;

15 Να γίνει τζαµί στην Αθήνα;
Φυσικά. Κάθε θρήσκευµα δικαιούται να έχει ναούς και ιερείς, µε έξοδα των πιστών του και όχι του κράτους– αυτό ισχύει και για τους χριστιανούς.

16 Ποιοι γίνονται δεκτοί στην Ενωση;
Κάθε ενήλικος που αποδέχεται τους σκοπούς της: εκκοσµίκευση του κράτους, υπεράσπιση της θρησκευτικής ελευθερίας, προώθηση του ανθρωπισµού, του σκεπτικισµού, του ορθολογισµού και της αθεϊστικής οπτικής.

17 Πολλοί σε δύσκολες στιγµές επικαλούνται τα Θεία, λέγοντας «Παναγία µου», «Χριστέ µου», «Θεέ µου». Εσείς;
Στη δύσκολη στιγµή βασίζοµαι στις δυνάµεις µου και στους ανθρώπους που εµπιστεύοµαι.

18 Ο κόσµος πώς δηµιουργήθηκε;
Δεν ξέρω και προτιµώ να περιµένω για να µάθω, παρά να πιστεύω σε µύθους.

19 Θρησκευτικοί όρκοι σε δικαστήρια, στρατό…
Καιρός να οδεύσουν προς κατάργηση.

20 Αγιασµός και προσευχή στα σχολεία. Τα παιδιά κατευθύνονται σε συγκεκριµένη θρησκεία;
Τα παιδιά διδάσκονται ποιος κατέχει εξουσία. Σκεφθείτε πώς θα νιώθατε, ως χριστιανός, αν το παιδί σας υποχρεωνόταν κάθε µέρα να προσεύχεται στη Μέκκα ή να στέκει παράµερα βλέποντας τους συµµαθητές του να το κάνουν.

Αυτές οι τελετές, στο σχολείο και αλλού, είναι µια µορφή επιβολής, ένα µήνυµα ότι ζούµε σε χριστιανικό κράτος. Οσοι δεν είναι χριστιανοί γίνονται αυτοµάτως πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Το επόμενο χρονικό διάστημα μάλιστα αναμένεται να αποκτήσει και νομική υπόσταση. Σκοπός της, όπως επισημαίνεται στο καταστατικό της, είναι «η προώθηση της εκκοσμίκευσης της Πολιτείας, της θρησκευτικής ελευθερίας, του ανθρωπισμού ».Οπως δηλώνει στο «Βήμα» η κυρία Τατιάνα Ραπακούλια, ένα από τα επτά ιδρυτικά μέλη της Ενωσης, «οι έλληνες άθεοι δεν είμαστε ούτε περιθωριακοί ούτε εξτρεμιστές. Είμαστε οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, οικογενειάρχες, μισθωτοί, επαγγελματίες, εργαζόμενοι».Αυτό που επιδιώκουμε, προσθέτει χαρακτηριστικά, είναι «η υπεράσπιση της θρησκευτικής ελευθερίας και των δικαιωμάτων των αθρήσκων, των αθέων και των αγνωστικιστών».Μέσα από τις δικές τους ιστοσελίδες στο Ιnternet και σε κοινωνικά δίκτυα οι άθεοι επικοινωνούν μεταξύ τους είτε βρίσκονται στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. 

Σε μια μόνο από τις ιστοσελίδες που διαθέτουν στο Facebook, οι φίλοι τους φτάνουν τα 994 άτομα και όπως δηλώνουν τους «ενώνει η κοινή διάθεση για πρόοδο μέσω του ορθολογισμού και της επιστήμης» . Οπως προσθέτουν η ομάδα τους «είναι ακατάλληλη για θρησκευόμενους και προληπτικούς» . Τα μέλη της Ενωσης συναντιούνται μία φορά τον μήνα και συζητούν όλα τα ζητήματα που τους απασχολούν. Στη συντριπτική τους πλειονότητα προέρχονται από χριστιανικό και ορθόδοξο περιβάλλον και πρόκειται για ανθρώπους διαφορετικής ηλικίας. «Τα μέλη της Ενωσης είναι από 18 ως 70 ετών» τονίζει η κυρία Ραπακούλια, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις οι περισσότεροι είναι μεταξύ 35 και 40 ετών.

«Ολοι μας αρχίσαμε να γινόμαστε άθεοι είτε όταν πηγαίναμε στο σχολείο είτε σε μεγάλη ηλικία». Η ίδια δηλώνει ότι συνειδητοποίησε τις διαθέσεις της λίγο μετά την εφηβεία. «Διάβασα όλη τη Βίβλο και έχω να πω ότι όποιος τη διαβάσει ολόκληρη γίνεται κατά 99% άθεος. Για όλα σχεδόν έχουμε μια δικαιολογία για να επικαλούμαστε τον Θεό. Αν κάποιος κατά τη διάρκεια ενός τροχαίου δεν πάθει τίποτε τον έσωσε ο Θεός, αν κάποιος σκοτωθείλέμε ότι ο Θεός τον αγάπησε και τον πήρε νέο. Σου ζητάνε να προσευχηθείς για να σωθείς. Ετσι αν κάποιος σωθεί από τον καρκίνο τον έσωσε ο Θεός. Ομως τι γίνεται με τους υπολοίπους που προσεύχονται και δεν σώζονται; Τους αγαπάει ο Θεός και τους παίρνει; Τι γίνεται με τα παιδάκια της Αφρικής που και αυτά προσεύχονται και θέλουν να σωθούν;Δεν τα αγαπάει ο Θεός;» τονίζει χαρακτηριστικά.

Ολα τα μέλη της οργάνωσης δηλώνουν ορθολογιστές και δεν διστάζουν να στηλιτεύσουν την αναξιοπιστία, όπως τη χαρακτηρίζουν, του κλήρου. « Διδάσκουν αγάπη και ταπεινοφροσύνη και τους βλέπεις να είναι εξουσιομανείς και άπληστοι » τονίζει η κυρία Ραπακούλια.Τα μέλη της Ενωσης ξεκίνησαν να συμμετέχουν σε σειρά ενεργειών για την ενημέρωση των πολιτών στους οποίους και απευθύνεται η κίνησή τους. Τον περασμένο Απρίλιο και προτού ακόμη συγκροτηθούν σε Σώμα πραγματοποίησαν συγκέντρωση έξω από τον Μητροπολιτικό Ναό της Αθήνας ζητώντας τη φορολόγηση της Εκκλησίας. Την προηγούμενη εβδομάδα έστειλαν επιστολή στην υπουργό Παιδείας κυρία Αννα Διαμαντοπούλου ζητώντας να διευκρινιστεί με εγκυκλίους στα σχολεία η προαιρετική διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών.

Το παρακάτω άρθρο αποτελεί μια από της πρώτες καταγραφές της προσπάθειας που τελικά οδήγησε στην Ένωση Αθέων.