Η Ένωση Αθέων χαιρετίζει την απόφαση 32/2020 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα που εκδόθηκε ύστερα από σχετική υποστήριξη μέλους της ως προς την απαλλαγή τέκνου του από το μάθημα των θρησκευτικών.
Με την απόφαση αναγνωρίστηκε ότι η απαλλαγή πρέπει να δίνεται γενικά για κάθε συνειδησιακό λόγο (όχι μόνο για λόγους “θρησκευτικής” συνείδησης) και ότι η “διαγωγή” του μαθητή δεν πρέπει να αναγράφεται στο απολυτήριο.
Συγκεκριμένα, με την απόφαση αυτή κρίθηκε ότι η διαδικασία απαλλαγής μαθητή από το μάθημα των θρησκευτικών έπρεπε να είχε γίνει χωρίς να υποχρεωθούν οι γονείς του να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση με την αναφορά ότι ο μαθητής “δεν είναι Χ.Ο.”. Κατά την κρίση της Αρχής, αρκεί η αναφορά ότι το αίτημα υποβάλλεται “για λόγους συνείδησης”.
Όπως αναφέρει η Αρχή, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφαση Παπαγεωργίου κ.α. κατά Ελλάδας “υιοθετεί, για πρώτη φορά ίσως, με τόσο κατηγορηματικό τρόπο, την πιο προωθημένη εκδοχή της άσκησης του δικαιώματος απαλλαγής με απλή δήλωση μη παρακολούθησης του μαθήματος των θρησκευτικών, χωρίς αναφορά όχι μόνο σε λόγους θρησκευτικής συνείδησης, αλλά ούτε καν σε λόγους συνείδησης εν γένει.”
Η Αρχή υπογραμμίζει ότι η κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν ήταν διαφορετική από την δική της απόφαση 28/2019, συμπεραίνοντας ότι “δεν φαίνεται ότι από την απόφαση αυτή του ΣτΕ αποκλείεται η άσκηση του δικαιώματος απαλλαγής με την επίκληση λόγων συνείδησης εν γένει”. Δηλαδή η Αρχή εμμένει ότι “ως λόγοι που θεμελιώνουν το δικαίωμα απαλλαγής δεν νοούνται μόνον οι πεποιθήσεις θρησκευτικής συνείδησης, συμπεριλαμβανομένων και των πεποιθήσεων των Ορθόδοξων Χριστιανών που διαφωνούν με το συγκεκριμένο τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος των θρησκευτικών, αλλά και οι πεποιθήσεις μη θρησκευτικού χαρακτήρα”.
Αυτό σημαίνει ότι το Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων πρέπει να διορθώσει την εγκύκλιό του, προβλέποντας δικαίωμα απαλλαγής γενικά για συνειδησιακούς λόγους κι όχι μόνο για λόγους “θρησκευτικής συνείδησης”.
Αυτονόητο είναι επίσης ότι πρέπει να διορθωθεί και η αδικαιολόγητα μειωμένη προθεσμία υποβολής αιτήσεων για απαλλαγή που δόθηκε για φέτος.
Το υπουργείο οφείλει να κάνει τις διορθώσεις αυτές και στη συνέχεια να ενημερώσει για τη νέα διαδικασία τους μαθητές, τους γονείς, τις σχολικές μονάδες, καθώς και το ευρύτερο κοινό.
Επιπλέον, η Αρχή έκρινε ότι η αναγραφή της διαγωγής στους τίτλους σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαιδευσης δεν συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας του άρθρου 5 GDPR, καθόσον η “αναγραφή της διαγωγής δεν είναι αναγκαία και ανάλογη του επιδιωκόμενου και εξυπηρετούμενου σκοπού αυτών των τίτλων, ο οποίος είναι η πιστοποίηση της φοίτησης και επίδοσης των μαθητών και της ολοκλήρωσης της εκπαίδευσής τους. Περαιτέρω, η αναγραφή της διαγωγής στους τίτλους σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε αρνητικές αξιολογήσεις για την προσωπικότητα των μαθητών / τέως μαθητών εκ μέρους τρίτων προσώπων που θα έχουν νομίμως πρόσβαση στους τίτλους αυτούς. Επειδή δε η διαγωγή αποτυπώνει την αξιολόγηση των αρμόδιων σχολικών οργάνων για τη συμπεριφορά του μαθητή κατά τη διάρκεια του σχολικού βίου, η αναγραφή της διαγωγής μετά την αποφοίτηση του μαθητή στον τίτλο σπουδών του ενδέχεται να δημιουργήσει εσφαλμένες εντυπώσεις όσον αφορά τη μεταγενέστερο συμπεριφορά και προσωπικότητα του μαθητή που μπορεί να έχει αλλάξει μετά την αποφοίτηση από το σχολείο.”
Συνεπώς, το Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων θα πρέπει να καταργήσει την αναγραφή της διαγωγής στους τίτλους σπουδών, καθώς μεταξύ άλλων θα μπορούσε να συνιστά πεδίο έμμεσης μομφής και για μαθητές που έχουν ζητήσει την απαλλαγή τους από τα θρησκευτικά.
Η Ένωση Αθέων θα παρακολουθήσει κατά πόσο το Υπουργείο θα εφαρμόσει την εν λόγω απόφαση της Αρχής και επιφυλάσσεται να κινήσει κάθε νόμιμο μέσο στο πλαίσιο των καταστατικών σκοπών της.
Εντωμεταξύ, και ενώ η ασφυκτική προθεσμία υποβολής αιτήσεων για απαλλαγή τρέχει, συνεχίζουμε να ενημερώνουμε τους γονείς που θέλουν να απαλλάξουν τα παιδιά τους ότι μπορούν να το κάνουν, με σχετικά απλό τρόπο, έως και τις 14 Σεπτεμβρίου.
Καλούμε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη να συνταχθεί μαζί μας σε αυτή την προσπάθεια για την επιβολή των συνταγματικών δικαιωμάτων και την εκκοσμίκευση της εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
