Πρόσφατα δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η Υπ’ Aριθμ. 10645/ΓΔ4 απόφαση του Υπουργείου Παιδείας σχετικά με «Εγγραφές, μετεγγραφές, φοίτηση και θέματα οργάνωσης της σχολικής ζωής στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης».
Είχε προηγηθεί σχετική διαβούλευση στην οποία η Ένωση Αθέων συμμετείχε με τα παρακάτω σχόλια στα εξής άρθρα:
Άρθρο 02 – Διακοπές – Αργίες -Εορταστικές Εκδηλώσεις
Σε ένα σύγχρονο κοσμικό κράτος, οι αργίες οφείλουν να είναι επίσης κοσμικές, ώστε να αφορούν όλους τους πολίτες και όχι μόνο τους ανήκοντες σε συγκεκριμένο θρήσκευμα. Ιδανικά, όλες οι θρησκευτικές αργίες θα αντικαθίσταντο από κοσμικές, όπως Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης κ.τ.ό. Μεσοπρόθεσμα ωστόσο και προκειμένου για τα σχολεία, οι εορτές του Αγίου Πνεύματος και των Τριών Ιεραρχών (οι οποίοι τελείως άστοχα λατρεύονται ως προστάτες των γραμμάτων, ενώ είναι γνωστό ότι έχουν εκφραστεί απαξιωτικά για την αρχαία Ελληνική γραμματεία), θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από την Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού και την Παγκόσμια Ημέρα της Επιστήμης για την Ειρήνη και Ανάπτυξη.
Την παραπάνω αντικατάσταση εορτασμού των λεγόμενων Τριών Ιεραρχών από την Παγκόσμια Ημέρα της Επιστήμης για την Ειρήνη και Ανάπτυξη έχουμε ήδη προτείνει στον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία ( https://union.atheia.gr/?p=5079 ) μαζί με προτάσεις για κατάργηση της προσευχής και των εκκλησιασμών.
Οι θρησκευτικές τελετές στα σχολεία, όπως είναι η ημερήσια προσευχή, ο αγιασμός και οι εκκλησιασμοί, υποχρεώνουν τα παιδιά σε ακούσια αποκάλυψη του θρησκεύματος, δημιουργούν διακρίσεις ανάμεσά τους, τα εξαναγκάζουν σε συμμετοχή σε θρησκευτική τελετή λόγω της κοινωνικής πίεσης αλλά και λόγω της έντονης επιμονής πολλών εκπαιδευτικών για απαγγελία της προσευχής από κάποιο παιδί, και καλλιεργούν την επιβολή της ορθοδοξίας ως κυρίαρχου θρησκεύματος, τονίζοντας την κοινωνική και πολιτική ισχύ της με την καθημερινή επανάληψη της προσευχής και την υποχρεωτική παρουσία σε αυτήν, η οποία επιβάλλεται με τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα περί λειτουργίας των σχολείων.
Τονίζουμε εδώ ότι οι μη ορθόδοξοι μαθητές και εκπαιδευτικοί υποχρεούνται επίσης να παρίστανται, οι μεν πρώτοι κάνοντας ησυχία σεβόμενοι τους συμμαθητές τους που προσεύχονται, οι δε δεύτεροι προκειμένου να επιτηρούν τους μαθητές τους. Επισημαίνουμε επίσης ότι δεν προβλέπεται συγκεκριμένο τυπικό της προσευχής (περιεχόμενο, τρόπος κ.λπ.) αλλά ακολουθείται εθιμοτυπικά η απαγγελία της από κάποιον μαθητή (ποτέ από κάποιον καθηγητή), ο οποίος υποτίθεται ότι το κάνει εθελοντικά, ενώ είναι ευνόητο ότι πολύ δύσκολα μπορεί οποιοσδήποτε μαθητής να αρνηθεί την απαγγελία της προσευχής χωρίς κοινωνικές ή και άλλες συνέπειες εντός του σχολείου.
Η ελεύθερη ανάπτυξη θρησκευτικής συνείδησης απαιτεί άρση της επιβολής αυτής. Ο σεβασμός της θρησκευτικής ελευθερίας όλων των μαθητών, ακόμη και όσων προέρχονται από οικογένειες χριστιανών ορθόδοξων, και η ανάπτυξη ομαδικού πνεύματος μεταξύ όλων ανεξαιρέτως των μαθητών, επιβάλλει την πλήρη κατάργηση κάθε θρησκευτικής τελετής και εκδήλωσης στα πλαίσια του σχολείου.
Άρθρο 11 – Στοιχεία που καταχωρίζονται
Πολύ σωστά δεν καταχωρίζεται το θρήσκευμα των μαθητών. Προκειμένου για αίτηση απαλλαγής από τα θρησκευτικά, αρκεί η δήλωση του μαθητή ή των κηδεμόνων του ότι το ζητά για λόγους θρησκευτικής συνείδησης. Υπενθυμίζουμε την σχετική καταγγελία μας σε ΑΠΔΠΧ και ΣτΠ ( https://union.atheia.gr/?p=5607 ) για το γεγονός ότι στο Myschool υφίσταται το πεδίο θρήσκευμα το οποίο και πρέπει να αφαιρεθεί.
Άρθρο 25 – Απαλλαγή μαθητών/τριών από την ενεργό συμμετοχή σε μαθήματα
Είναι πολύ θετικό το ότι μπορεί να υποβληθεί αίτηση απαλλαγής από τα θρησκευτικά οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια φοίτησης. Ωστόσο η επιφύλαξη που ακολουθεί καθιστά διφορούμενη την όλη ρύθμιση και εγείρει βάσιμες ανησυχίες ότι δεν θα υπάρξει ουσιαστική μεταβολή.
Γι’ αυτό επαναλαμβάνουμε τις προτάσεις μας που κατατέθηκαν στον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία: ( https://union.atheia.gr/?p=5079 ) .
Για την απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών θα πρέπει:
– Να εκδοθεί σαφής εγκύκλιος που να εξασφαλίζει χορήγηση απαλλαγής χωρίς υποχρέωση δήλωσης θρησκευτικών πεποιθήσεων, ούτε θετική ούτε αρνητική (ότι δεν είναι Χ.Ο.) και χωρίς έλεγχο των πεποιθήσεων (από αναγραφή σε απολυτήριο, δελτίο μαθητών, πιστοποιητικό ή ληξιαρχική πράξη γέννησης, άλλο αρχείο ή έγγραφο). Σε δεύτερο χρόνο νομοθέτηση αυτής, ώστε να έχει επίσημη βάση και να μην επαφίεται στον εκάστοτε υπουργό και πολιτική ηγεσία.
– Να δοθεί ρητή οδηγία προς τις σχολικές μονάδες να ενημερώνουν επαρκώς τους γονείς για τη δυνατότητα απαλλαγής από τα θρησκευτικά, συγκεκριμένα με τους εξής τρόπους: προφορική ανακοίνωση την ημέρα έναρξης του σχολικού έτους, γραπτή ανακοίνωση αναρτημένη στο σχολείο σε εμφανές σημείο καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, γραπτή ατομική ενημέρωση με φυλλάδια που θα διανέμονται σε όλους τους μαθητές την ημέρα έναρξης ή την πρώτη ημέρα που θα προσέλθουν στο σχολείο για τη νέα χρονιά.
– Να υπάρχει επαρκής προθεσμία υποβολής της αίτησης απαλλαγής (τουλάχιστον ένας μήνας) ή κατάργηση προθεσμίας (η μεταστροφή πεποιθήσεων μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή και η διακοπή παρακολούθησης δεν προκαλεί αναστάτωση στο πρόγραμμα του σχολείου).
– Να εξασφαλίζεται τήρηση της εγκυκλίου (έχουν παρατηρηθεί συχνά φαινόμενα διευθυντών που αρνούνται να χορηγήσουν απαλλαγή οδηγώντας σε μεγάλη ταλαιπωρία γονέων και μαθητών). Δυνατότητα προσφυγής των γονέων σε κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου για άμεση χορήγηση της απαλλαγής σε περίπτωση αρνήσεως του διευθυντή (άμεση επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε όσους διευθυντές δεν συμμορφώνονται).
