H Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, μετά από καταγγελίες μας εξέδωσε την απόφασή της υπ᾽ αριθμό 28/2019 με την οποία έκρινε ότι:
α) η αναγραφή του θρησκεύματος και της ιθαγένειας στα στοιχεία που τηρούνται στο σχολείο, στους τίτλους και πιστοποιητικά σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και στο πληροφοριακό σύστημα «myschool» καθώς και η ύπαρξη αντίστοιχων πεδίων στα σχετικά έντυπα, ανεξαρτήτως αν είναι προαιρετική η συμπλήρωσή τους και
β) η δήλωση ότι ο μαθητής δεν είναι χριστιανός ορθόδοξος και εξ αυτού επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης για την απαλλαγή του από το μάθημα των θρησκευτικών,
δεν είναι νόμιμες για τους λόγους που αναφέρονται στο σκεπτικό της απόφασης.
Με την ίδια απόφαση η Αρχή ΚΑΛΕΙ το Υπουργείο Παιδείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας:
α) να απόσχει από τις ως άνω μη σύννομες πράξεις επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων των μαθητών,
β) να μεριμνήσει για την άμεση τροποποίηση των σχετικών ρυθμίσεων και να λάβει κάθε αναγκαίο μέτρο προκειμένου να μην αναγράφεται πλέον το θρήσκευμα και η ιθαγένεια στα στοιχεία που τηρούνται στο σχολείο και στους τίτλους και πιστοποιητικά σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και στο πληροφοριακό σύστημα «myschool», και
γ) να εκδώσει κάθε αναγκαία οδηγία προς τις οικείες εκπαιδευτικές αρχές και τους διευθυντές των σχολείων ώστε, εφεξής, για την απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών να μην απαιτείται η δήλωση ότι ο μαθητής δεν είναι χριστιανός ορθόδοξος, αλλά το δικαίωμα αυτό να ασκείται (από τον ίδιο τον μαθητή αν είναι ενήλικος ή από τους γονείς του αν είναι ανήλικος), κατ’ επίκληση αποκλειστικά και μόνον λόγων συνείδησης.
Η παραπάνω απόφαση είναι εκτελεστή διοικητική πράξη, η οποία δεσμεύει την Διοίκηση.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της 05-09-2019 του υπουργείου:
“Αυτονοήτως το Υπουργείο θα συμμορφώνει την πολιτική του με τις αποφάσεις των Ανεξάρτητων Αρχών και της Δικαιοσύνης.”
Σχετικά με ένα άλλο σημείο της παραπάνω ανακοίνωσης:
“Υπενθυμίζεται ότι αναμένονται και δύο αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αναφορικά με συναφές ζήτημα αναγραφής του θρησκεύματος στα απολυτήρια.”
θα θέλαμε με την σειρά μας να υπενθυμίσουμε ότι οι αποφάσεις του ΣτΕ που αναμένονται αφορούν δικές μας αιτήσεις ακύρωσης υπουργικών αποφάσεων:
– αφ᾽ ενός σχετικά με το περιεχόμενο του ομολογιακού μαθήματος των θρησκευτικών,
– αφ ετέρου με την (κατά την απόφαση της ΑΠΔΠΧ) μη σύννομη πρακτική της αναγραφής του θρησκεύματος των μαθητών/τριών στα σχολικά απολυτήρια.
Θα θέλαμε λοιπόν να επισημάνουμε ότι η παραπάνω μη σύννομη πρακτική της αναγραφής του θρησκεύματος δεν είναι παρά απλά μια προϋπόθεση για την μη σύννομη διαδικασία απαλλαγής από το μάθημα.
Ακόμη κι αν ήταν σύννομη η αναγραφή, (που ολοφάνερα δεν είναι), δεν θα επηρέαζε το γεγονός ότι, σύμφωνα με την απόφαση της ΑΠΔΠΧ: η παρούσα διαδικασία απαλλαγής δεν είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του άρθρου 13 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος, με το άρθρο 9 της ΕΣΔΑ καθώς και τα άρθρα 4 παρ. 1 περ. β’ ν. 2472/1997 και 5 παρ. 1 του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων.
Επιπλέον:
Υπέπεσαν στην αντίληψή μας παραπλανητικά, αμέτοχα της νομικής επιστήμης, δημοσιεύματα σχετικά με κάποια απόφαση τοπικού εφετείου. Ο νομικός μας σύμβουλος συνέταξε την ακόλουθη επιστολή προς τον πρόεδρο της ΑΠΔΠΧ κύριο Κωνσταντίνο Μενουδάκο, την οποία και καταθέσαμε ήδη σαν συμπληρωματικό έγγραφο στις καταγγελίες μας:
Aξιότιμε κ. Πρόεδρε,
Σε σχέση με επιστολή της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων που κυκλοφόρησε στην δημοσιότητα και η οποία επιχειρεί να παρουσιάσει μια παλαιά απόφαση περιφερειακού εφετείου ως δεσμευτικό κανόνα που κατισχύει συνταγματικών διατάξεων, επισημαίνω τα ακόλουθα:Όπως καλύτερα όλων μας γνωρίζετε, εκ της θητείας Σας στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η απόφαση 115/2012 του Διοικητικού Εφετείου δεν είναι γενικώς και αορίστως “δεσμευτική”, όπως ανακριβώς διαβάζουμε, αλλά δεσμεύει τα συγκεκριμένα διάδικα μέρη της εκεί υπόθεσης, δηλαδή αφενός τους αιτούντες, εννέα (9) θεολόγους των Χανίων κι αφετέρου τον προϊστάμενο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων.
Το δεσμευτικό, μεταξύ των διαδίκων, περιεχόμενο της απόφασης αφορά το διατακτικό της. Δηλαδή το γεγονός ότι με την απόφαση αυτή ακυρώθηκε η παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας του Προϊσταμένου, ήτοι η σιωπηρή άρνησή του να απαντήσει σε ένα γραπτό αίτημα. Τίποτε περισσότερο από αυτό: ένας δημόσιος υπάλληλος έπρεπε να απαντήσει και δεν απάντησε. Αυτή είναι η περίφημη δικαστική απόφαση, την οποία αναφέρει και η απόφαση 660/2018 ΟλΣτΕ που απασχόλησε την Αρχή Σας κατά την συνεδρίασή της.
Σε αυτά τα δύο στοιχεία εξαντλείται, λοιπόν, η δεσμευτικότητα της εν λόγω απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Χανίων. Οι αιτιολογικές σκέψεις της, οι οποίες αφορούσαν την κρίση περί του πραγματικού περιστατικού ότι ήταν πολλοί οι μαθητές στα Χανιά συγκεκριμένα που είχαν λάβει απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών, δεν μπορεί παρά να έχουν την σχετική ισχύ ενός νομικού obiter dictum. Και σε κάθε περίπτωση τα obiter dicta, όπως κι ο πρωτοετής φοιτητής της Νομικής μαθαίνει, δεν αναπτύσσουν erga omnes ισχύ.
Η λογική ότι η κατάχρηση ενός δικαιώματος πρέπει να οδηγήσει στην κατάργηση του δικαιώματος ή στον περιορισμό ενός άλλου δικαιώματος, όπως εν προκειμένω της προστασίας δεδομένων, είναι μια λογική ξένη προς τον νομικό μας πολιτισμό.
Με ιδιαίτερη εκτίμηση,
Βασίλης Σωτηρόπουλος
Με δεδομένα τα παραπάνω και το ότι ξεκινά η σχολική χρονιά, το υπουργείο ΔΕΝ ΝΟΕΙΤΑΙ να “περιμένει” τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά οφείλει να εκδώσει άμεσα νέα ΕΓΚΥΚΛΙΟ διαδικασίας απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών.
Η νέα διαδικασία θα πρέπει να έχει μόνο και απλά ενημερωτικό κι όχι αποφασιστικό χαρακτήρα και οφείλει να σέβεται την θρησκευτική ελευθερία των μαθητών και να είναι σύμφωνη με τις διατυπώσεις των αποφάσεων υπ’ αριθμό 77Α/2002 καθώς και 28/2019 της Αρχής.
Σε κάθε περίπτωση, καθώς οι αποφάσεις της ανεξάρτητης αρχής “τριτενεργούν”, δηλαδή παράγουν τα αποτελέσματά τους σε τρίτους χωρίς να χρειάζεται άλλη πράξη της Διοίκησης, οι γονείς μπορούν πλέον να ζητήσουν απαλλαγή (και ταυτόχρονα διαγραφή τυχόντων δεδομένων τους) όπως παρακάτω:
«α) Βάσει του Άρθρου 17 του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων [Δικαίωμα διαγραφής («δικαίωμα στη λήθη»)] παρακαλώ για γνωστοποίηση και άμεση διαγραφή προσωπικών δεδομένων όπως το θρήσκευμα, του γιού μου/της κόρης μου ………………………………………………………………………………., μαθητή/ήτριας της …. τάξης, τα οποία ενδεχομένως τηρούνται στο σχολείο σας είτε μηχανογραφικά, είτε χειρόγραφα.
Επιπλέον,
β) βάσει των υπ’ αριθμό 77Α/2002 (1143Α/25-06-2002) καθώς και 28/2019 (Γ/ΕΞ/6010/04-09-2019) αποφάσεων της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, επιθυμώ να απαλλαγεί ο παραπάνω μαθητής/τρια, από το μάθημα των θρησκευτικών, την απαγγελία προσευχής, τη συμμετοχή σε εκκλησιασμούς και εν γένει τη συμμετοχή σε πάσης φύσεως θρησκευτικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις, επικαλούμενος/η λόγους συνείδησης.
Παρακαλώ επίσης να ενημερώνομαι εγκαίρως για αντίστοιχες προγραμματισμένες δραστηριότητες ώστε να μεριμνώ για την απουσία του/της από αυτές.Κάνω την παρούσα δήλωση με την επιφύλαξη του δικαιώματός μου για προσφυγή ενώπιον των αρμόδιων διοικητικών και δικαστικών αρχών.»
Στο σύνδεσμο αυτό θα βρείτε έτοιμο, συμπληρωμένο υπόδειγμα αίτησης για απαλλαγή.
Εάν χρειάζεστε βοήθεια για την αίτησή σας και για περισσότερες πληροφορίες και ενημέρωση, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στην διεύθυνση:
apallagi [at] atheia [τελεία] gr
